Leidse hout

Ik heb nog niet eerder zó vroeg in het jaar in deze soortenrijke stadsvijver gesnorkeld.
De algen en waterplanten groeien hard dankzij de vele zonuren. Ik zag nog weinig kleine vis, wel veel subadulten.
Er vlogen ook al veel libellen en waterjuffers rond
We waren er voor de vrijlating van snoek Eppo, een puber van 45 centimeter. Hij is grootgebracht op exoten (marmer- en zwartbekgrondels en rivierkreeften)
Vroege Vogels Radio was er net als de Vrienden ook bij! Op zondag 3 juni is de uitzending van het item, tussen 07 en 10 uur 's ochtends
Hieronder een filmpje van het prachtig heldere water in de vijver op 1 juni, 2023.

Met de Zomerklas van JES-Rijnland en museum Boerhaave onderzochten we de waterkwaliteit weer in de Leidse Hout (tekst gaat door onder de foto's)

Er werd een grote poelslak opgeschept, alsook ruggezwemmers, bootsmannetjes, watervlooien en een spannende 'onderwaterrups' (moeten we nog onderzoeken met een Groot Boek erbij!)
Aaf zag 3 snoekjes, visbroed van begin dit jaar (al groter dan 5 cm) en visbroed uit juli (nog erg klein).
Er zwommen weer veel baarsjes (alle maten), riet- en blankvoorns en een kolblei: een nieuwe vissoort voor de Leidse Hout!
Aaf dook op verzoek van beheerder Johan nog een stoel op van het Theehuis
Ze gaat later dit jaar nog op zoek naar de plaquette die van de bank van de Vereniging van de Vrienden van de Leidse Hout werd ontvreemd
Op de pagina Smoelenboek zie je een paar filmpjes van de Zeelten
Er werden minder grote mosselen gezien, waarvoor verschillende redenen kunnen zijn.
Tot slot werden er 0 Sjakie's (rode Amerikaanse rivierkreeften) gespot, al zal een extra controle dit nog moeten bewijzen. Zie 2021 'Afname Fietspadkreeften?' voor mogelijke oorzaken.

Een school met voorntjes

De kolblei, tussen de blankvoorns

Tussen de gele plomp

Meer waterplanten in de Leidse Hout

Deze gebroken fles lag in de 'plasberm', het stukje onderwaterberm tussen de oever en de grote vijver. Deze berm is onder water afgescheiden met een houten beschoeiing, waar kleine visjes kunnen opgroeien zonder dat grotere (roof)vissen erbij kunnen.
Er blijkt ook veel afval in te (blijven) liggen, dat Aaf weghaalt, zolang het geen kunstrif is. Zie ook het artikel over het magneetvisverbod in Leiden.
De fles was van erg dik glas en ook stond er een naam in: J.M. Weijermans.
Zou die gebruikt zijn bij de feestelijke opening van de Leidse Hout, precies 90 jaar geleden?! Zie ook het item hieronder.
Via Twitter kregen we diverse reacties opgestuurd. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Kijk je ook even in het Smoelenboek? Er staat een nieuw Zeelt-filmpje bij!

In augustus '21 hebben we met de Zomerklas van JES Rijnland en Museum Boerhaave weer twee monitoringsrondes in en om het water gehouden.

Wellicht heeft het wegvangen van de rode Amerikanen (Sjakies) de afgelopen jaren zin gehad: Aaf telde er nog maar twee (beide mannetjes) op 4 augustus 2021. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
De waterkwaliteit is goed, meldde de IVN. Aaf is ook tevreden over de geur, kleur en smaak, maar zag wel veel meer draadalg en hoornblad, omdat de zwanen er in 2021 niet gebroed hebben. Dat zie je ook terug in dit filmpje:

Zeven snaterende snavels eten heel wat groen weg, wat goed is voor de doorstroming. We hopen dat ze volgend jaar weer terug komen.

Op 18 augustus doken er méér Sjakies op: in totaal 8, allemaal mannetjes.
De theorie kan zijn dat de vrouwtjes nu allemaal 'zwanger' zijn en heel goed verstopt zitten.
In andere wateren zag Aaf al ovulerende vrouwtjes, medio augustus, dus qua timing klopt dat wel
Daarom gaan Aaf en assistent Lilith in september nog een keer terug,voor een nacontrole. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Hier zie je goed dat het zonlicht een oranjegele gloed werpt op de waterplanten en vissen, als ze schijnt
Onder het wolkendek is het veelal 100 tinten groen en bruin
De gebundelde gele gloed komt van de zaklamp van onderzoeker Aaf (Tekst loopt door onder het filmpje.)

Na dit feestje snorkelde Aaf nog twee uur rond om te kijken wie er zin had in een interview. Twee nieuwe vissoorten maarliefst! De aal (paling) en de kleine modderkruiper
Veel rietvoorns lieten zich zien, in alle leeftijdsklassen en natuurlijk ook rode Amerikaanse rivierkreeften
Speciaal voor dit dierenboekje tekende Guus Gijben Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, die hier de afgelopen jaren welig tierde. (Tekst loopt door onder de filmpjes.)

5 en 19 augustus 2020 is er door de Zomerschool slootje-XL-geschept.
We vonden o.a. een jonge zeelt ('Lulu'), heel veel waterdiertjes en vooral héél schoon en zuiver water*.
Waarschijnlijk komt het omdat er veel minder eendjes gevoerd worden: minder brood = minder poep = minder algen.
Ook helpen de zwanen enorm goed mee om de grote bossen gedoornd hoornblad die onder water groeien, te snoeien: door het op te eten!
Aaf zag een paar keer Sjakie wegschieten (rode Amerikaanse rivierkreeft) en ze ving er gelukkig ook nog 4: 3 mannetjes en een vrouwtje.
Op 19 augustus vond Aaf twee zwangere vrouwtjeskreeften.
Ook de moeder van zeelt Lulu is gespot: we noemen haar Mumu. Broertjes en zusjes zwemmen ook rond in het hoornblad; ze zijn goed gecamoufleerd.
Vader snoek is ook gespot

Hieronder een film- en fotoserie van deze mooie dagen met JES Rijnland, het Boerhaave museum, de IVN en de KNNV afd. Leiden e.o.

In 2018 is de grote vijver gemonitord door de Woutertje Pieterseschool, i.s.m. de afdeling ECWD van de gemeente Leiden en Onder water in Leiden.
* Wat opvalt is dat al deze (bijna) stilstaande wateren te lijden hebben onder overmatig eendjes voeren en daardoor veel afvalstoffen, waardoor algen welig tieren. Het water is troebel en groen. Vanwege de weinige stroming zijn er enorm veel draadalg en flab (floating algae beds).
Het zal, als er bijvoorbeeld ook nog kroos bij komt, heel donker en daarmee zuurstofarm water worden.
Gelukkig zorgt de beheerder van de Leidse Houtwateren zeer geregeld voor inlaat van vers water via de duikers (ondergrondse buizen) die naar de vijver leiden.