Voorschoten-centrum

In Voorschoten liggen veel stadswateren: vijvers, singels, sloten en kanalen; óók langs het spoor

• In 2020 zullen de best uitziende wateren* onderzocht worden m.b.v. diverse methodes.**
• Dat gebeurt overdag aan de hand van gesprekken met sportvissers die langs de kant zitten en die ervaringen uitwisselen. Ook wordt er snorkelend geteld. 's Avonds wordt er vanaf de kant gezaklampvist. 
• De volgende soorten verwacht de projectleider Vissenmonitoring Aaf Verkade op zijn minst aan te treffen tijdens haar onderzoek:
  Baars, Blankvoorn, Brasem, Karper, Rietvoorn (Ruisvoorn), Rode Amerikaanse rivierkreeft, Snoek en Zeelt.
• Als er meer soorten tevoorschijn komen in Voorschoten-Centrum, vind je ze op deze pagina terug.
• Benieuwd naar de wijk Noord-Hofland? Daar wordt ook geteld en gemeten.

** LET OP: de onderzoeker gebruikt GEEN fuiken! Deze trof ze aan tijdens haar monitoringsrondes

* Best uitziend: gebruik al je zintuigen

• Het doorzicht is vanaf boven goed (het is helder, je kan de bodem (bijna) zien)
• Er zijn veel waterplanten, insecten in en op het water
• De omwonenden en sportvissers geven aan dat het visbestand goed is
• Het water ruikt goed; er zijn geen zichtbare vervuilingen, zoals olie, blauwalg, of rotte kadavers te zien of te ruiken.
• zie ook de pagina: heerlijk, helder grachtenwater

Lees hier de bewonersbrief

• over het snorkelmonitoringswerk dat is uitgevoerd
• en over 'dieet'voedsel voor (water) vogels, of ze nu groenvoer of vis eten. Beter kun je ze helemaal niet voeren.

Het Smoelenboek van de vissen in Voorschoten

• Dat verschijnt hopelijk later dit jaar
• Kijk hier alvast op 't Smoelenboek van Noord-Hofland

Eendjes Niet Voeren

Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)

Meerkoten voerden kreeft aan jongen

Futen voeren een jong snoekje

Reiger aast op meerkoetjes

Zwanen begrazen waterplanten

Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit

Fuut voert rivierkreeft aan jong

Leidse hout

2023 - Vrijlating snoek Eppo

• Ik heb nog niet eerder zó vroeg in het jaar in deze soortenrijke stadsvijver gesnorkeld.
• De algen en waterplanten groeien hard dankzij de vele zonuren. Ik zag nog weinig kleine vis, wel veel subadulten.
• Er vlogen ook al veel libellen en waterjuffers rond
• We waren er voor de vrijlating van snoek Eppo, een puber van 45 centimeter. Hij is grootgebracht op exoten (marmer- en zwartbekgrondels en rivierkreeften)
• Vroege Vogels Radio was er net als de Vrienden ook bij! Op zondag 3 juni is de uitzending van het item, tussen 07 en 10 uur 's ochtends
• Hieronder een filmpje van het prachtig heldere water in de vijver op 1 juni, 2023.

 Hieronder staat Eppo toen hij in training was in het aquarium

2022 - Geïnterviewd door de Zeelten en Nieuwe vissoort!

• Met de Zomerklas van JES-Rijnland en museum Boerhaave onderzochten we de waterkwaliteit weer in de Leidse Hout (tekst gaat door onder de foto's)

• Er werd een grote poelslak opgeschept, alsook ruggezwemmers, bootsmannetjes, watervlooien en een spannende 'onderwaterrups' (moeten we nog onderzoeken met een Groot Boek erbij!)
• Aaf zag 3 snoekjes, visbroed van begin dit jaar (al groter dan 5 cm) en visbroed uit juli (nog erg klein). 
• Er zwommen weer veel baarsjes (alle maten), riet- en blankvoorns en een kolblei: een nieuwe vissoort voor de Leidse Hout!
• Aaf dook op verzoek van beheerder Johan nog een stoel op van het Theehuis
• Ze gaat later dit jaar nog op zoek naar de plaquette die van de bank van de Vereniging van de Vrienden van de Leidse Hout werd ontvreemd
• Op de pagina Smoelenboek zie je een paar filmpjes van de Zeelten
• Er werden minder grote mosselen gezien, waarvoor verschillende redenen kunnen zijn.
• Tot slot werden er 0 Sjakie's (rode Amerikaanse rivierkreeften) gespot, al zal een extra controle dit nog moeten bewijzen. Zie 2021 'Afname Fietspadkreeften?' voor mogelijke oorzaken.

Een school met voorntjes

De kolblei, tussen de blankvoorns

Tussen de gele plomp

Meer waterplanten in de Leidse Hout

2021 - Antieke limonadefles uit plasberm opgedoken

• Deze gebroken fles lag in de 'plasberm',  het stukje onderwaterberm tussen de oever en de grote vijver. Deze berm is onder water afgescheiden met een houten beschoeiing, waar kleine visjes kunnen opgroeien zonder dat grotere (roof)vissen erbij kunnen.
• Er blijkt ook veel afval in te (blijven) liggen, dat Aaf weghaalt, zolang het geen kunstrif is. Zie ook het artikel over het magneetvisverbod in Leiden.
• De fles was van erg dik glas en ook stond er een naam in: J.M. Weijermans.
• Zou die gebruikt zijn bij de feestelijke opening van de Leidse Hout,  precies 90 jaar geleden?! Zie ook het item hieronder.
• Via Twitter kregen we diverse reacties opgestuurd. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Kijk je ook even in het Smoelenboek? Er staat een nieuw Zeelt-filmpje bij!

Afname fietspadkreeften?

In augustus '21 hebben we met de Zomerklas van JES Rijnland en Museum Boerhaave weer twee monitoringsrondes in en om het water gehouden.

• Wellicht heeft het wegvangen van de rode Amerikanen (Sjakies) de afgelopen jaren zin gehad: Aaf telde er nog maar twee (beide mannetjes) op 4 augustus 2021. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
• De waterkwaliteit is goed, meldde de IVN. Aaf is ook tevreden over de geur, kleur en smaak, maar zag wel veel meer draadalg en hoornblad, omdat de zwanen er in 2021 niet gebroed hebben. Dat zie je ook terug in dit filmpje:

• Zeven snaterende snavels eten heel wat groen weg, wat goed is voor de doorstroming. We hopen dat ze volgend jaar weer terug komen.

• Op 18 augustus doken er méér Sjakies op: in totaal 8, allemaal mannetjes.
• De theorie kan zijn dat de vrouwtjes nu allemaal 'zwanger'  zijn en heel goed verstopt zitten.
• In andere wateren zag Aaf al ovulerende vrouwtjes, medio augustus, dus qua timing klopt dat wel
• Daarom gaan Aaf en assistent Lilith in september nog een keer terug,voor een nacontrole. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Zon en wolken maken veel verschil in het onderwaterzicht 

• Hier zie je goed dat het zonlicht een oranjegele gloed werpt op de waterplanten en vissen, als ze schijnt
• Onder het wolkendek is het veelal 100 tinten groen en bruin
• De gebundelde gele gloed komt van de zaklamp van onderzoeker Aaf (Tekst loopt door onder het filmpje.)

Stichting Vrienden van de Leidse Hout vierde haar 90-jarig jubileum op 30 juni j.l.

• Na dit feestje snorkelde Aaf nog twee uur rond om te kijken wie er zin had in een interview. Twee nieuwe vissoorten maarliefst! De aal (paling) en de kleine modderkruiper
• Veel rietvoorns lieten zich zien, in alle leeftijdsklassen en natuurlijk ook rode Amerikaanse rivierkreeften
• Speciaal voor dit dierenboekje tekende Guus Gijben Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, die hier de afgelopen jaren welig tierde. (Tekst loopt door onder de filmpjes.)

De vissen (en kreeften) die tot op heden in de grote vijver gespot zijn:

• aal
• baars
• blankvoorn
• kleine modderkruiper
• rietvoorn (voorheen ruisvoorn)
• rode Amerikaanse rivierkreeft
• snoek
• zeelt

2020

• 5 en 19 augustus 2020 is er door de Zomerschool slootje-XL-geschept.
• We vonden o.a. een jonge zeelt ('Lulu'), heel veel waterdiertjes en vooral héél schoon en zuiver water*.
• Waarschijnlijk komt het omdat er veel minder eendjes gevoerd worden: minder brood = minder poep = minder algen.
• Ook helpen de zwanen enorm goed mee om de grote bossen gedoornd hoornblad die onder water groeien, te snoeien: door het op te eten!
• Aaf zag een paar keer Sjakie wegschieten (rode Amerikaanse rivierkreeft) en ze ving er gelukkig ook nog 4: 3 mannetjes en een vrouwtje.
• Op 19 augustus vond Aaf twee zwangere vrouwtjeskreeften.
• Ook de moeder van zeelt Lulu is gespot: we noemen haar Mumu. Broertjes en zusjes zwemmen ook rond in het hoornblad; ze zijn goed gecamoufleerd.
• Vader snoek is ook gespot

Zomerschool

Hieronder een film- en fotoserie van deze mooie dagen met JES Rijnland, het Boerhaave museum, de IVN en de KNNV afd. Leiden e.o.

Waarnemingen 2018

• In 2018 is de grote vijver gemonitord door de Woutertje Pieterseschool, i.s.m. de afdeling ECWD van de gemeente Leiden en Onder water in Leiden.
• * Wat opvalt is dat al deze (bijna) stilstaande wateren te lijden hebben onder overmatig eendjes voeren en daardoor veel afvalstoffen, waardoor algen welig tieren. Het water is troebel en groen. Vanwege de weinige stroming zijn er enorm veel draadalg en flab (floating algae beds).
• Het zal, als er bijvoorbeeld ook nog kroos bij komt, heel donker en daarmee zuurstofarm water worden.
• Gelukkig zorgt de beheerder van de Leidse Houtwateren zeer geregeld voor inlaat van vers water via de duikers (ondergrondse buizen) die naar de vijver leiden. 

Eendjes Niet Voeren

Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)

Meerkoten voerden kreeft aan jongen

Futen voeren een jong snoekje

Reiger aast op meerkoetjes

Zwanen begrazen waterplanten

Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit

Fuut voert rivierkreeft aan jong

Leidse Hout

2023 - Vrijlating snoek Eppo

• Ik heb nog niet eerder zó vroeg in het jaar in deze soortenrijke stadsvijver gesnorkeld.
• De algen en waterplanten groeien hard dankzij de vele zonuren. Ik zag nog weinig kleine vis, wel veel subadulten.
• Er vlogen ook al veel libellen en waterjuffers rond
• We waren er voor de vrijlating van snoek Eppo, een puber van 45 centimeter. Hij is grootgebracht op exoten (marmer- en zwartbekgrondels en rivierkreeften)
• Vroege Vogels Radio was er net als de Vrienden ook bij! Op zondag 3 juni is de uitzending van het item, tussen 07 en 10 uur 's ochtends
• Hieronder een filmpje van het prachtig heldere water in de vijver op 1 juni, 2023.

Hieronder staat Eppo toen hij in training was in het aquarium

2022 - Geïnterviewd door de Zeelten en Nieuwe vissoort!

• Met de Zomerklas van JES-Rijnland en museum Boerhaave onderzochten we de waterkwaliteit weer in de Leidse Hout (tekst gaat door onder de foto's)

• Er werd een grote poelslak opgeschept, alsook ruggezwemmers, bootsmannetjes, watervlooien en een spannende 'onderwaterrups' (moeten we nog onderzoeken met een Groot Boek erbij!)
• Aaf zag 3 snoekjes, visbroed van begin dit jaar (al groter dan 5 cm) en visbroed uit juli (nog erg klein). 
• Er zwommen weer veel baarsjes (alle maten), riet- en blankvoorns en een kolblei: een nieuwe vissoort voor de Leidse Hout!
• Aaf dook op verzoek van beheerder Johan nog een stoel op van het Theehuis
• Ze gaat later dit jaar nog op zoek naar de plaquette die van de bank van de Vereniging van de Vrienden van de Leidse Hout werd ontvreemd
• Op de pagina Smoelenboek zie je een paar filmpjes van de Zeelten
• Er werden minder grote mosselen gezien, waarvoor verschillende redenen kunnen zijn.
• Tot slot werden er 0 Sjakie's (rode Amerikaanse rivierkreeften) gespot, al zal een extra controle dit nog moeten bewijzen. Zie 2021 'Afname Fietspadkreeften?' voor mogelijke oorzaken.

Een school met voorntjes (riet- en blankvoorn)

De kolblei tussen de voorntjes

Tussen de gele plomp

Meer waterplanten in de Leidse Hout

2021 - Antieke limonadefles uit plasberm opgedoken

• Deze gebroken fles lag in de 'plasberm',  het stukje onderwaterberm tussen de oever en de grote vijver. Deze berm is onder water afgescheiden met een houten beschoeiing, waar kleine visjes kunnen opgroeien zonder dat grotere (roof)vissen erbij kunnen.
• Er blijkt ook veel afval in te (blijven) liggen, dat Aaf weghaalt, zolang het geen kunstrif is. Zie ook het artikel over het magneetvisverbod in Leiden.
• De fles was van erg dik glas en ook stond er een naam in: J.M. Weijermans.
• Zou die gebruikt zijn bij de feestelijke opening van de Leidse Hout,  precies 90 jaar geleden?! Zie ook het item hieronder.
• Via Twitter kregen we diverse reacties opgestuurd. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Kijk je ook even in het Smoelenboek? Er staat een nieuw Zeelt-filmpje bij!

Afname fietspadkreeften?

In augustus '21 hebben we met de Zomerklas van JES Rijnland en Museum Boerhaave weer twee monitoringsrondes in en om het water gehouden.

• Wellicht heeft het wegvangen van de rode Amerikanen (Sjakies) de afgelopen jaren zin gehad: Aaf telde er nog maar twee (beide mannetjes) op 4 augustus 2021. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
• De waterkwaliteit is goed, meldde de IVN. Aaf is ook tevreden over de geur, kleur en smaak, maar zag wel veel meer draadalg en hoornblad, omdat de zwanen er in 2021 niet gebroed hebben. Dat zie je ook terug in dit filmpje:

• Zeven snaterende snavels eten heel wat groen weg, wat goed is voor de doorstroming. We hopen dat ze volgend jaar weer terug komen.

• Op 18 augustus doken er méér Sjakies op: in totaal 8, allemaal mannetjes.
• De theorie kan zijn dat de vrouwtjes nu allemaal 'zwanger'  zijn en heel goed verstopt zitten.
• In andere wateren zag Aaf al ovulerende vrouwtjes, medio augustus, dus qua timing klopt dat wel
• Daarom gaan Aaf en assistent Lilith in september nog een keer terug,voor een nacontrole. (Tekst loopt door onder fotoserie.)

Zon en wolken maken veel verschil in het onderwaterzicht 

• Hier zie je goed dat het zonlicht een oranjegele gloed werpt op de waterplanten en vissen, als ze schijnt
• Onder het wolkendek is het veelal 100 tinten groen en bruin
• De gebundelde gele gloed komt van de zaklamp van onderzoeker Aaf (Tekst loopt door onder het filmpje.)

Stichting Vrienden van de Leidse Hout vierde haar 90-jarig jubileum op 30 juni j.l.

• Na dit feestje snorkelde Aaf nog twee uur rond om te kijken wie er zin had in een interview. Twee nieuwe vissoorten maarliefst! De aal (paling) en de kleine modderkruiper
• Veel rietvoorns lieten zich zien, in alle leeftijdsklassen en natuurlijk ook rode Amerikaanse rivierkreeften
• Speciaal voor dit dierenboekje tekende Guus Gijben Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, die hier de afgelopen jaren welig tierde. (Tekst loopt door onder de filmpjes.)

De vissen (en kreeften) die tot op heden in de grote vijver gespot zijn:

• aal
• baars
• blankvoorn
• kleine modderkruiper
• rietvoorn (voorheen ruisvoorn)
• rode Amerikaanse rivierkreeft
• snoek
• zeelt

2020

• 5 en 19 augustus 2020 is er door de Zomerschool slootje-XL-geschept.
• We vonden o.a. een jonge zeelt ('Lulu'), heel veel waterdiertjes en vooral héél schoon en zuiver water*.
• Waarschijnlijk komt het omdat er veel minder eendjes gevoerd worden: minder brood = minder poep = minder algen.
• Ook helpen de zwanen enorm goed mee om de grote bossen gedoornd hoornblad die onder water groeien, te snoeien: door het op te eten!
• Aaf zag een paar keer Sjakie wegschieten (rode Amerikaanse rivierkreeft) en ze ving er gelukkig ook nog 4: 3 mannetjes en een vrouwtje.
• Op 19 augustus vond Aaf twee zwangere vrouwtjeskreeften.
• Ook de moeder van zeelt Lulu is gespot: we noemen haar Mumu. Broertjes en zusjes zwemmen ook rond in het hoornblad; ze zijn goed gecamoufleerd.
• Vader snoek is ook gespot

Zomerschool

Hieronder een film- en fotoserie van deze mooie dagen met JES Rijnland, het Boerhaave museum, de IVN en de KNNV afd. Leiden e.o.

Waarnemingen 2018

• In 2018 is de grote vijver gemonitord door de Woutertje Pieterseschool, i.s.m. de afdeling ECWD van de gemeente Leiden en Onder water in Leiden.
• * Wat opvalt is dat al deze (bijna) stilstaande wateren te lijden hebben onder overmatig eendjes voeren en daardoor veel afvalstoffen, waardoor algen welig tieren. Het water is troebel en groen. Vanwege de weinige stroming zijn er enorm veel draadalg en flab (floating algae beds).
• Het zal, als er bijvoorbeeld ook nog kroos bij komt, heel donker en daarmee zuurstofarm water worden.
• Gelukkig zorgt de beheerder van de Leidse Houtwateren zeer geregeld voor inlaat van vers water via de duikers (ondergrondse buizen) die naar de vijver leiden. 

Eendjes Niet Voeren

Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)

Meerkoten voerden kreeft aan jongen

Futen voeren een jong snoekje

Reiger aast op meerkoetjes

Zwanen begrazen waterplanten

Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit

Fuut voert rivierkreeft aan jong

Smoelenboek Noord-Hofland

"Paradijselijk!" "Zeer knuffelige vissen",  "zicht van 30 cm tot ruim 5 meter". 
Aaf vertelt over de tweede monitoringsronde, op 15 juni, in Noord-Hofland:

UPDATE Trieste mededeling over vissterfte door overstort

• eind augustus 2020 is Evie dood boven komen drijven na een hoosbui: er was overstort van rioolwater in de gracht naast de Trompweg, waardoor er te weinig zuurstof in het water overbleef. Naast Evie is ook de vader-snoek overleden. 
• Dit probleem speelt al 12 jaar. U kunt dit zelf ook aankaarten bij de gemeente Voorschoten en vragen naar Rick Goddijn, René Valentijn en/of Erika Spil. 
• Bij de firma Watermeester is dit Gerrit Hasperhoven.

Smoelenboek Noord-Hofland

• Zeelten Smile (man), Jodhpur (man) en Evie (vrouw, RIP) maakten een kennismakingsrondje.
• De mannen herken je aan de grote spierbundels boven hun anaalvinnen.
• De mannen hebben ook erg last van parasieten, de zgn. 'visegels'. Jodhpur heeft er zelfs één op zijn rechter-ooglid zitten. Evie is nog jong heeft er (bijna) geen.
• Smile zwom bij de eerste ontmoeting met zijn bek tegen me aan, omdat hij dacht dat ik een andere zeelt was; hij was zijn territorium aan het verdedigen, en aan zijn littekens te zien is hij de oudste daar.
• Een paar minuten later (zo'n 25 meter verder) kwam hij -dit maal nogal afstandelijk- voorbij, zie 't eerste filmpje.
• Dat is heel normaal gedrag; de kat uit de boom kijken. Ik verwacht wel dat deze 'Smile' bij de tweede monitoringsronde gewoon een interview komt geven, omdat hij inmiddels weet (mede via Evie en Jodhpur) dat ik niet gevaarlijk ben. Blijf deze pagina daarom in de gaten houden!
• Zo'n 15 snoekjes wilden ook wel op de foto;  alhoewel, een enkeling juist niet. En sommige alleen met zijn tweeën. Prima, zo gezegd, zo gedaan. Zie de fotoserie hieronder.
• De vader-snoek zette ik begin augustus op de film; die was nogal schichtig.
• Hoe ik de namen bedenk voor het Smoelenboek? Dat gaat geheel automatisch. Lees hier meer.

Zelf een Smoelenboek uittekenen?

• Gebruik deze lijntekening van een zeelt (rechterflank), om de individuen uit te tekenen die op de filmpjes en foto's staan van deze Smoelenboekpagina.
• En hier staat de linkerflank.
• Tip: parasieten verschuiven regelmatig, dus daarop kun je je ID beter niet baseren ;-)

Vraag voor de specialisten: waar hebben deze vissen last van?

• Een groot deel van deze rietvoorns (3-5cm lang) vertoont zwarte vlekken. (Het is geen schaduw.) Update: Iemand liet me via YouTube weten: een bacteriële infectie. Ik wacht nog op antwoord van stichting RAVON.
• Ze zwemmen nog actief.
• Ik heb het nog niet eerder gezien. De waterkwaliteit was prima, zo te ruiken en te proeven.
• Andere scholen hadden er geen last van, alleen deze specifieke.

Intro-duik Noord-Hofland

Op 8 juni maakte Aaf de eerste foto's van de omgeving en enkele vissen tijdens een eerste telronde d.m.v. de snorkelmethode in Noord-Hofland:

• Ze zag niet veel individuen, en als er meerdere waren, leken ze érg op elkaar!
• Duidelijk veel broertjes- en zusjessnoeken,
• Er waren ook veel baarzen,  vast en zeker ooit afkomstig uit één en dezelfde baarsslinger (een grote reeks aan elkaar geplakte baarzen-eitjes, zie rechts. Die foto maakte Aaf in maart 2020)
• Voor meer uitleg over welke vissoorten er geteld zijn, zie de wijkpagina

Noord-Hofland

Al 3 snorkelmonitoringsrondes gedaan in Noord-Hofland

UPDATE Trieste mededeling over vissterfte door overstort

• eind augustus 2020 is zeelt Evie dood boven komen drijven na een hoosbui: er was overstort van rioolwater in de gracht naast de Trompweg, waardoor er te weinig zuurstof in het water overbleef. Naast Evie is ook de vadersnoek overleden.

Inleiding

• Omdat projectleider Vissenmonitoring Aaf hier van maart-juni 2020 tijdelijk woonde, bekeek ze het waterleven en deelt haar waarnemingen met de bewoners van deze wijk.
• op 10 augustus kwam ze weer even terug om de Zeelten op te zoeken, maar die speelden verstoppertje
• in plaats daarvan kwamen wat andere individuen haar bekijken, dus de tocht was de moeite waard. De watertemperatuur was 23 graden aan het oppervlak, en zo'n 18 op de bodem.
• Deze pagina wordt om de paar weken bijgewerkt.

Na een workshop met leerlingen van Kinderopvang Norlandia afd. Bibelebon...

• ... dook Aaf voor de derde keer onder in het van Slingelandtplantsoen op 10 augustus 2020.
• dit keer geen zeelten gezien, maar wél de vader van alle snoekjes
• en helaas, pindakaas: ook rode Amerikaanse rivierkreeften zitten hier nu en graven gangen in de oevers.
• eentje wachtte haar zelfs op, op de onderste sport van haar ladder!

Lijkt het Voorschotense water op dat van Leiden?

• Nou: ja en nee.
• Het is schoon, het is helder en het zit vol met leven.
• Maar het aantal vissoorten dat de eerste ronde geteld werd, is erg laag (2 vissoorten, 1 kreeftensoort).
• Zitten er twee uiterst capabele snoeken, die alles opeten? Of is er een aalscholver (of twee) langsgeweest, die alle witvis (riet- en blankvoorn) heeft opgevist?
• Of waren de vissen nog niet gewend aan een snorkelaar en lieten ze zich daarom niet zien?
• Daarentegen ziet het soms grijs van de vele miljoenen watervlooien - en daarom is het ook zo heerlijk helder onder 't kroos
• In sommige waterpartijen doen vijvermosselen (eenden- of zwanenmosselen) hun best het water te filteren. Er zijn nog geen driehoeksmosselen gezien.
• Er lag maar één oude ijzeren bedbodem, die er al meer dan 15 jaar oud was. En twee fietsen in een andere plas.

Zuurstofgebrek door riooloverstort na hoosbuien; u kunt actie ondernemen

• Er is al 12 jaar sprake van vissterfte door zuurstofgebrek na riooloverstorten in Voorschotens water. Dit heeft sterfte van de grote vissen tot gevolg. Tot op heden werd hier niets aan gedaan.
• U kunt dit probleem aankaarten bij de gemeente Voorschoten en vragen naar Rick Goddijn, René Valentijn en/of Erika Spil.
• Bij de firma Watermeester is dit Gerrit Hasperhoven.

Nu hoor ik u denken: ziet Aaf écht iets onder die dikke krooslaag?

• Jazeker: ze neemt altijd een sterke zaklamp mee! En op sommige plekken waait het kroos weg, daar is opeens een zee van licht.
• De meeste vissen zitten in of zwemmen rond takkenbossen. Dat worden kunstriffen na verloop van tijd, dankzij mosdiertjes, poliepen, waterpissepedden, slakjes en nog meer microfauna (piepklein leven).
  Takkenbossen, afval en fietsen zijn het begin van de voedselketen onder water.
• Hieronder de eerste fotoserie; op de Smoelenboekpagina staan al wat meer grote dieren (macrofauna).

Lees hier de bewonersbrief

• Over het snorkelmonitoringswerk dat wordt uitgevoerd.
• En dieet-tips voor (water-)vogels, of ze nu groenvoer of vis eten.

Reeds gezien:

• Baars (een paar honderd jonkies en vier dozijn grotere, ten minste 3 lengteklassen).
• Blankvoorn (ruim 250 volwassenen, plus een aantal scholen jongen)
• Rode Amerikaanse rivierkreeft. Ze zitten in ieder watertje: tijd om een kreeftenpatrouille op te zetten, samen met een paar thuis-koks die er wat lekkers van kunnen maken! 
• Rietvoorn (ruim 250 volwassenen, plus een aantal scholen jongen)
• Snoek (ten minste 50 jonkies) en de vader
• Flinke school blankvoorns, waarvan veel exemplaren met zwarte vlekken (ziekte? wordt nu uitgezocht)
• Zeelt (twee volwassen mannen, één juveniele vrouw; eind augustus overleden door zuurstofgebrek)
• Stekelbaarsje
• (uitgezette) Schubkarpers
• Ongedefenieerde bodemvis (grondel-achtige? Modderkruiper? Ging te snel! Nóg een keer op zoek, dus)

En allemaal andere beestjes en opvallende zaken:

• miljarden watervlooien! het zag er heel vaak grijs van onder water
• één waterwants
• veel platte schijfhorenslakken en posthorenslakken
• niet de puntige blaashorenslak, maar de GROTE DIEPSLAK (dank voor de ID, Wim Kuiper)
• en weinig slakken in de waterpartij waar de zeelten zitten; die eten ze namelijk!
• een dode gewone wegslak; vaak vallen die uit de tuin in het water, waar ze verdrinken. Vissen vinden ze véél te kleverig om te eten.
• miljoenen waterpissebedden, die zich goed thuisvoelden op het plastic dat her en der op de bodem lag. Niet veel, maar een stuk of 10 verpakkingen en plastic zakken.
• één ballon en één stukje confetti.
• het dijbeen van een koe (dank aan Dhr Loeff voor de determinatie)

 Watervogels

• reiger, meerkoet, waterhoen, gans, wilde eend.
• Op 10 augustus 2020 broedt de meerkoet wéér een nestje uit in 't van Slingelandtplantsoen. Hopelijk leren ze hun jongen kreeften vangen en opeten!

Waterplanten

• Veel draadalg en zoutalg (bij de bruggen, door het voeren van eendjes met brood, dat veel zout bevat.)
• Gordijnen van hoornblad, dat goed gebruikt wordt door de jonge snoekjes om in hinderlaag te liggen.
• Waterlelie (en bijna geen gele plomp)

Watermanagement

• Diverse bewoners o.l.v. Fer hebben het zuurstoftekort door riooloverstorten aangekaart bij de gemeente Voorschoten. Mede door zijn inzet zijn er flinke verbeteringen in de waterkwaliteit.
• Toch baart de dikke krooslaag ons zorgen: die is niet goed voor de vissen.
• Een fontein zou een uitkomst zijn.
• Er is juli 2020 kroos geschept, zodat een deel van de 'slotgracht' kroosvrij is. Dat laat zonlicht door en verhoogt het de zuurstofproductie van de waterplanten.

Vraag: waar hebben deze blankvoorns last van?

• Sommige hebben zwarte vlekken.
• Meest recente filmpje bovenaan

Eendjes Niet Voeren

Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)

Meerkoten voerden kreeft aan jongen

Futen voeren een jong snoekje

Reiger aast op meerkoetjes

Zwanen begrazen waterplanten

Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit

Fuut voert rivierkreeft aan jong

Smoelenboek Fortuinwijk

Op deze pagina volgen foto's van individueel herkenbare waterdieren in de Fortuinwijk