Vissenmonitoringsonderzoek levert een paar smoelen op
Er is met speciale toestemming wél snorkelend onderzoek gedaan door het Project Vissenmonitoring van de KNNV afdeling Leiden e.o.,i
dit gebeurde in het bijzijn van beheerder Jasper en IVN-Natuurgids André
hieronder een paar foto's van herkenbare dieren die in de Heemtuin rondzwemmen en -scharrelen
Heemtuin L'dorp
Ook in Leiderdorp zit vis én kreeft
Aaf nam een kijkje met beheerder Jasper van de Heemtuin en IVN'er André op 9 september
Visstand
drie lengteklassen snoek
rode Amerikaanse rivierkreeften (XL en L).
de zwangere vrouwtjeskreeften zitten waarschijnlijk verstopt in holen die ze in de oevers hebben gegraven
baars in drie lengteklassen
(nog) geen witvis gespot
héél veel daphnia (watervlo) in één gedeelte zonder vis en bijna geen watervlo in het gedeelte met baars
geen kreeft in het met dammen afgesloten deeltje met de snoek van ca. 40 cm
er komt nog een snorkelmonitoringsronde aan, waarbij we op méér soorten hopen
Hieronder een foto-impressie
Polderpark Cronesteyn
Oproep: Help de jonge zwanen in Polderpark Cronesteyn te overleven!
Door een plaag van Amerikaanse rivierkreeften zijn er bijna geen waterplanten meer in de sloten aanwezig. Dit betekent dat jonge zwanen niet genoeg te eten hebben en binnen een paar weken na hun geboorte al sterven.
Rob van Royen voert de jonge zwanen daarom actief bij, maar dat kost hem behoorlijk wat geld. Hij voert ze gedroogde meelwormen, andijvie en graan. Momenteel eten ze 2 kilo andijvie per dag en ongeveer 30 liter meelwormen per week.
Elke bijdrage helpt hem om deze prachtige dieren te kunnen blijven voeden en ze te laten opgroeien tot volwassen zwanen.
Uw donatie betekent dat deze jonge zwanen een kans krijgen om te overleven en draagt daaarmee bij aan het redden van de jonge zwanen in Polderpark Cronesteyn.
Dank u wel voor uw steun! Hartelijke groet, Rob van Royen
Donaties graag op het volgende bankrekeningnummer:
NL33 ASNB 0707 4981 98 T.n.v.: R van Royen e/o CAM Nederstigt O.v.v.: Zwanen Cronesteyn
2020
Begin september 2020 onderzocht Aaf op verzoek van bewoners een stuk water langs het Knotterpad in polderpark Cronesteyn.
De vraag was: zijn er zóveel Amerikaanse rivierkreeften dat er geen waterplanten meer groeien?
Antwoord: ja. Het is volkomen kaal en leeg op de bodem. Het zicht is '0', ofwel erwtensoep (klik hier voor de uitleg).
De kreeften leven zich helemaal uit in de oevers en vertroebelen met de weggegraven klei en modder het water geheel.
Moerasplanten vallen in het water en koeien (en ander vee) glijden van de taluds af of stappen met de hoeven in de gaten die de kreeften graven.
Het is niet mogelijk om een Smoelenboek van de vissen te maken in deze wateren, daarvoor is het zicht te slecht.
Eendjes Niet Voeren
Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)
Meerkoten voerden kreeft aan jongen
Futen voeren een jong snoekje
Reiger aast op meerkoetjes
Zwanen begrazen waterplanten
Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit
Fuut voert rivierkreeft aan jong
Stevenshof
Sinds 2018 wordt het waterleven onderzocht in deze wijk, die op de grens van Leiden en Voorschoten ligt.
Er zit in elk geval héél veel rode Amerikaanse rivierkreeft!
Ook de volgende vissoorten zijn al gespot m.b.v. de snorkel- en zaklampvismethode:
baars
blankvoorn
brasem
gevlekte Amerikaanse rivierkreeft
pos
zeelt
Gehoord:
de veenmol (dank aan o.a. IVN Leiden, KNNV Leiden en Batweter.nl voor de identificatie van de geluidsopname)
Voorschoten-centrum
In Voorschoten liggen veel stadswateren: vijvers, singels, sloten en kanalen; óók langs het spoor
In 2020 zullen de best uitziende wateren* onderzocht worden m.b.v. diverse methodes.**
Dat gebeurt overdag aan de hand van gesprekken met sportvissers die langs de kant zitten en die ervaringen uitwisselen. Ook wordt er snorkelend geteld. 's Avonds wordt er vanaf de kant gezaklampvist.
De volgende soorten verwacht de projectleider Vissenmonitoring Aaf Verkade op zijn minst aan te treffen tijdens haar onderzoek: Baars, Blankvoorn, Brasem, Karper, Rietvoorn (Ruisvoorn), Rode Amerikaanse rivierkreeft, Snoek en Zeelt.
Als er meer soorten tevoorschijn komen in Voorschoten-Centrum, vind je ze op deze pagina terug.
Benieuwd naar de wijk Noord-Hofland? Daar wordt ook geteld en gemeten.
** LET OP: de onderzoeker gebruikt GEEN fuiken! Deze trof ze aan tijdens haar monitoringsrondes
* Best uitziend: gebruik al je zintuigen
Het doorzicht is vanaf boven goed (het is helder, je kan de bodem (bijna) zien)
Er zijn veel waterplanten, insecten in en op het water
De omwonenden en sportvissers geven aan dat het visbestand goed is
Het water ruikt goed; er zijn geen zichtbare vervuilingen, zoals olie, blauwalg, of rotte kadavers te zien of te ruiken.
Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)
Meerkoten voerden kreeft aan jongen
Futen voeren een jong snoekje
Reiger aast op meerkoetjes
Zwanen begrazen waterplanten
Voeren zorgt voor slechte waterkwaliteit
Fuut voert rivierkreeft aan jong
Leidse hout
2023 - Vrijlating snoek Eppo
Ik heb nog niet eerder zó vroeg in het jaar in deze soortenrijke stadsvijver gesnorkeld.
De algen en waterplanten groeien hard dankzij de vele zonuren. Ik zag nog weinig kleine vis, wel veel subadulten.
Er vlogen ook al veel libellen en waterjuffers rond
We waren er voor de vrijlating van snoek Eppo, een puber van 45 centimeter. Hij is grootgebracht op exoten (marmer- en zwartbekgrondels en rivierkreeften)
Vroege Vogels Radio was er net als de Vrienden ook bij! Op zondag 3 juni is de uitzending van het item, tussen 07 en 10 uur 's ochtends
Hieronder een filmpje van het prachtig heldere water in de vijver op 1 juni, 2023.
Hieronder staat Eppo toen hij in training was in het aquarium
2022 - Geïnterviewd door de Zeelten en Nieuwe vissoort!
Met de Zomerklas van JES-Rijnland en museum Boerhaave onderzochten we de waterkwaliteit weer in de Leidse Hout (tekst gaat door onder de foto's)
Er werd een grote poelslak opgeschept, alsook ruggezwemmers, bootsmannetjes, watervlooien en een spannende 'onderwaterrups' (moeten we nog onderzoeken met een Groot Boek erbij!)
Aaf zag 3 snoekjes, visbroed van begin dit jaar (al groter dan 5 cm) en visbroed uit juli (nog erg klein).
Er zwommen weer veel baarsjes (alle maten), riet- en blankvoorns en een kolblei: een nieuwe vissoort voor de Leidse Hout!
Aaf dook op verzoek van beheerder Johan nog een stoel op van het Theehuis
Ze gaat later dit jaar nog op zoek naar de plaquette die van de bank van de Vereniging van de Vrienden van de Leidse Hout werd ontvreemd
Op de pagina Smoelenboek zie je een paar filmpjes van de Zeelten
Er werden minder grote mosselen gezien, waarvoor verschillende redenen kunnen zijn.
Tot slot werden er 0 Sjakie's (rode Amerikaanse rivierkreeften) gespot, al zal een extra controle dit nog moeten bewijzen. Zie 2021 'Afname Fietspadkreeften?' voor mogelijke oorzaken.
Een school met voorntjes
De kolblei, tussen de blankvoorns
Tussen de gele plomp
Meer waterplanten in de Leidse Hout
2021 - Antieke limonadefles uit plasberm opgedoken
Deze gebroken fles lag in de 'plasberm', het stukje onderwaterberm tussen de oever en de grote vijver. Deze berm is onder water afgescheiden met een houten beschoeiing, waar kleine visjes kunnen opgroeien zonder dat grotere (roof)vissen erbij kunnen.
Er blijkt ook veel afval in te (blijven) liggen, dat Aaf weghaalt, zolang het geen kunstrif is. Zie ook het artikel over het magneetvisverbod in Leiden.
De fles was van erg dik glas en ook stond er een naam in: J.M. Weijermans.
Zou die gebruikt zijn bij de feestelijke opening van de Leidse Hout, precies 90 jaar geleden?! Zie ook het item hieronder.
Via Twitter kregen we diverse reacties opgestuurd. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
Kijk je ook even in het Smoelenboek? Er staat een nieuw Zeelt-filmpje bij!
Afname fietspadkreeften?
In augustus '21 hebben we met de Zomerklas van JES Rijnland en Museum Boerhaave weer twee monitoringsrondes in en om het water gehouden.
Wellicht heeft het wegvangen van de rode Amerikanen (Sjakies) de afgelopen jaren zin gehad: Aaf telde er nog maar twee (beide mannetjes) op 4 augustus 2021. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
De waterkwaliteit is goed, meldde de IVN. Aaf is ook tevreden over de geur, kleur en smaak, maar zag wel veel meer draadalg en hoornblad, omdat de zwanen er in 2021 niet gebroed hebben. Dat zie je ook terug in dit filmpje:
Zeven snaterende snavels eten heel wat groen weg, wat goed is voor de doorstroming. We hopen dat ze volgend jaar weer terug komen.
Op 18 augustus doken er méér Sjakies op: in totaal 8, allemaal mannetjes.
De theorie kan zijn dat de vrouwtjes nu allemaal 'zwanger' zijn en heel goed verstopt zitten.
In andere wateren zag Aaf al ovulerende vrouwtjes, medio augustus, dus qua timing klopt dat wel
Daarom gaan Aaf en assistent Lilith in september nog een keer terug,voor een nacontrole. (Tekst loopt door onder fotoserie.)
Zon en wolken maken veel verschil in het onderwaterzicht
Hier zie je goed dat het zonlicht een oranjegele gloed werpt op de waterplanten en vissen, als ze schijnt
Onder het wolkendek is het veelal 100 tinten groen en bruin
De gebundelde gele gloed komt van de zaklamp van onderzoeker Aaf (Tekst loopt door onder het filmpje.)
Stichting Vrienden van de Leidse Hout vierde haar 90-jarig jubileum op 30 juni j.l.
Na dit feestje snorkelde Aaf nog twee uur rond om te kijken wie er zin had in een interview. Twee nieuwe vissoorten maarliefst! De aal (paling) en de kleine modderkruiper
Veel rietvoorns lieten zich zien, in alle leeftijdsklassen en natuurlijk ook rode Amerikaanse rivierkreeften
Speciaal voor dit dierenboekje tekende Guus Gijben Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, die hier de afgelopen jaren welig tierde. (Tekst loopt door onder de filmpjes.)
De vissen (en kreeften) die tot op heden in de grote vijver gespot zijn:
aal
baars
blankvoorn
kleine modderkruiper
rietvoorn (voorheen ruisvoorn)
rode Amerikaanse rivierkreeft
snoek
zeelt
2020
5 en 19 augustus 2020 is er door de Zomerschool slootje-XL-geschept.
We vonden o.a. een jonge zeelt ('Lulu'), heel veel waterdiertjes en vooral héél schoon en zuiver water*.
Waarschijnlijk komt het omdat er veel minder eendjes gevoerd worden: minder brood = minder poep = minder algen.
Ook helpen de zwanen enorm goed mee om de grote bossen gedoornd hoornblad die onder water groeien, te snoeien: door het op te eten!
Aaf zag een paar keer Sjakie wegschieten (rode Amerikaanse rivierkreeft) en ze ving er gelukkig ook nog 4: 3 mannetjes en een vrouwtje.
Op 19 augustus vond Aaf twee zwangere vrouwtjeskreeften.
Ook de moeder van zeelt Lulu is gespot: we noemen haar Mumu. Broertjes en zusjes zwemmen ook rond in het hoornblad; ze zijn goed gecamoufleerd.
Vader snoek is ook gespot
Zomerschool
Hieronder een film- en fotoserie van deze mooie dagen met JES Rijnland, het Boerhaave museum, de IVN en de KNNV afd. Leiden e.o.
Waarnemingen 2018
In 2018 is de grote vijver gemonitord door de Woutertje Pieterseschool, i.s.m. de afdeling ECWD van de gemeente Leiden en Onder water in Leiden.
* Wat opvalt is dat al deze (bijna) stilstaande wateren te lijden hebben onder overmatig eendjes voeren en daardoor veel afvalstoffen, waardoor algen welig tieren. Het water is troebel en groen. Vanwege de weinige stroming zijn er enorm veel draadalg en flab (floating algae beds).
Het zal, als er bijvoorbeeld ook nog kroos bij komt, heel donker en daarmee zuurstofarm water worden.
Gelukkig zorgt de beheerder van de Leidse Houtwateren zeer geregeld voor inlaat van vers water via de duikers (ondergrondse buizen) die naar de vijver leiden.
Eendjes Niet Voeren
Meerkoeten eten algen e.a. waterplanten (en kreeft!)
Sinds 2018 wordt het waterleven onderzocht in deze wijk, die op de grens van Leiden en Voorschoten ligt.
Best uitziend: gebruik al je zintuigen
2023 - Vrijlating snoek EppoKijk je ook even in het Smoelenboek? Er staat een nieuw Zeelt-filmpje bij!
De waterkwaliteit is goed, meldde de IVN. Aaf is ook tevreden over de geur, kleur en smaak, maar zag wel veel meer draadalg en hoornblad, omdat de zwanen er in 2021 niet gebroed hebben. Dat zie je ook terug in dit filmpje:
5 en 19 augustus 2020 is er door de Zomerschool slootje-XL-geschept.
