Zwanenmossel voor in de Zakgids

Je zou het zo niet zeggen, maar de zwanenmossel was één van de lastigste dieren om uit te tekenen voor onze illustrator Guus!

Aaf moest veel uitleggen over het leefpatroon van deze tweekleppige, zoals:

• hij leeft in zijn eentje: vanwege de enorme filtercapaciteit duldt hij geen mede-mosselen op zijn patch (plekje).
• Het komt echter wél voor, dat de invasieve driehoeksmosselen op zijn klep gaan zitten, maar daarover later dit jaar meer.
• Je vindt ze alleen maar op zanderige of kleiïge bodems, een zachte bodem waar hij zich met zijn 'voet' kan ingraven.
• Dus niet tussen de gravel of puin; al zal een wandelende mossel wel eens 'aanlopen' tegen een gedumpte baksteen, daar blijft hij dan maar staan
• Het 'water' dat uit de siphons spuit is superschoon en helder. Mosselen staan bekend om hun fenomenale filtercapaciteit.
• De schelpen zijn aan beide zijden keurig belijnd. Mede aan de hand van dit patroon valt de soort te herkennen.
• Voor alle fans hierbij ook een lege mossel; het dier dat tussen de kleppen zit wordt graag gegeten door o.a. meeuwen en bruine ratten. Kijk maar eens langs de slootkant, als er gebaggerd is.

Allesvernietigende rivierkreeft in het nieuws

• Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, komt steeds vaker in het nieuws, zoals op 31 augustus j.l. in de Volkskrant 
• Wanneer mogen we hem (nou eindelijk) gaan wegvangen, voordat onze blauwe stadsnatuur onherstelbaar wordt aangetast en kademuren (verder) instorten?
• Vraag het je lokale wethouder of raadslid! Onder water in Leiden heeft tal van vrijwilligers die willen helpen vangen.

Zoetwatersponzen, ook in Leids stadswater

Op kunstriffen begint de voedselpyramide: sponzen zijn een van de eerste kolonisators

• wist je dat sponzen dieren zijn?
• ze groeien op bijna alle ondergronden en in alle richtingen

• Lees hier verder over de spons

Nieuwsbrief 51: allemaal beestjes en flap of flab?

Met daarin o.a.:

• De grote verbouwing (Aaf krijgt meer ruimte voor de stadsgrachtenaquaria)
• Allemaal beestjes (kreeften, Nijlganzen)
• Geef kadavers een tweede leven (ze worden met liefde op (sterk water) -gezet door Auke-Florian en Liselotte)
• Jouw wijk door Aaf's duikbril? (Stevenshof, Noord-Hofland en Voorschoten-Centrum)
• Twee zoutkisten opgeknapt na graffiti-tags (met plamuurmes en nagellakremover)
• Wat is het: flab of flap? (die groene drab op het oppervlak)
• Lees hier de digitale nieuwsbrief mét alle plaatjes

Nieuwe wijken, nieuwe soorten?

Onder water in Leiden kent in zo'n 40 wijken bewoners die zich actief inzetten voor schone en geïnventariseerde stadswateren.

• Sinds kort duikt Aaf ook een beetje onder in Voorschoten
• De kans is groot dat er in elke wijk ten minste 10 'bekende' vissoorten worden gevonden, maar misschien ook een nieuwe!
• Via de lijst hieronder, maar ook via het menu 'jouw wijk' kom je op de wijkpagina's.
• Soms staat er ook al een Smoelenboek bij in de linkerkolom, van individueel herkenbare dieren of bijzondere omstandigheden in die wijk.
• In Nieuwsbrief 52 volgt een opsomming van verschillen tussen Leids en Voorschotens grachtenwater.
• Meld je aan voor de nieuwsbrief via de link op deze pagina en mis geen vis!

De wijken met nieuw beeldmateriaal op alfabetische volgorde:

• Fortuinwijk
• Haagwegkwartier
• Noord-Hofland (Voorschoten)
• Stevenshof
• Voorschoten-centrum

Superbuurtsuper

Help je buurtsuper de Superste te worden met ruim 20 tips voor een schone winkelomgeving!

• als jouw buurtsuper volgens jou super bezig is, krijgt de winkel als dank voor hun inzet hun logo mét hyperlink naar hun winkel op de partnerpagina van Onder water in Leiden
• binnenkort meer informatie hoe jullie dit doel samen kunnen behalen

De eerste winkel die dit keurmerk van SuperBuurtSuper ontving is Albert Heijn Hooigracht

Logeervissen - stadsvis zoekt maatje

Wil je komen kijken welke vissen er nog over zijn en of jullie een klik hebben? Mail Aaf

Update: alleen nog 2 alen, de bittervoorn en het vetje zoeken een thuis.

Evt. kan 1 aal samen met het vetje en de bittervoorn in 1 aquarium gehouden worden.

• Heb je interesse, dan maken we een afspraak voor halen/brengen. Ze zoeken t/m september een logeeradres.
• krijg je bij overhandiging uitleg over de soort, verzorging en onderhoudsmaterialen
• kun je kan me altijd e-mailen als je vragen hebt
• Verzorging: 1 x per week voeren (ongeveer) en 1 x per maand de filter schoonmaken onder de kraan. Dit is afhankelijk van de soort vis, of je driehoeksmosselen in je bak hebt en het aantal keren voeren. Meer voeren = meer poep ;-)
• Bij adoptie dien je een formulier te ondertekenen waarin je belooft goed te zorgen voor het dier/de dieren.

• Mail Aaf 

Waarschuwing ;-)

• Aquaria zijn verslavend! Voor je het weet zit je tot diep in de nacht urenlang zaklampvissend te koekeloeren (dat kan ik je met jarenlange ervaring beloven)
• Als je ervoor kiest Boksi de wolhandkrab te laten logeren, weet dan dat ze regelmatig ontsnapt, tenzij je de bak hermetisch afsluit.
• Weet dat je met een stadsgrachtenaquarium in huis altijd je bezoek inspireert, die zullen dus langer blijven hangen!

De inhoud van een aquarium (=bak)

• is afhankelijk van de grootte (aardig veel keuze) 250-500 kg zwaar
• gevuld met grachtenwater van ca. 17 graden (of leidingwater aangevuld met een paar emmers sloot- of regentonwater)
• heeft een bodem van grind/aquariumzand, aangevuld met gevonden schatten uit de grachten (schoen, stenen, plastic, kies maar uit)
• de vissen zelf (meerdere soorten combineren is mogelijk).
• Sommige soorten hebben een speciale status en zijn écht ambassadeurs voor schone stadswateren. 
• plastic planten (anders blijf je maar verschonen)
• mosselen (driehoeks- of zebra), die het water filteren
• een zuurstofpomp
• een Eheim- (dat is het merk) filter, die de vissenpoep eruitfiltert, mochten de mosselen het niet aankunnen.
  Meestal is het andersom en werken de mosselen te hard! Dat is een mooi voorbeeld van cirulaire kringloop.

Magneetvissen: verboden in Leiden

De raad heeft  in december 2019 een verbod op magneetvissen in Leiden aangenomen.

Onder water in Leiden doet niet meer actief aan magneetvissen en verzoekt anderen het verbod te respecteren.

• Op 17 december 2019 nam de Leidse gemeenteraad het besluit om een verbod op magneetvissen op te nemen in de APV, in navolging op nog 7 steden waarin dit overlast veroorzaakt.
  Hier het artikel in het Leidsch Dagblad.
• Lees hier het artikel dat 25 november 2019 verscheen in het Leidsch Dagblad
• Lees hier het artikel dat hierover in het Leidsch Dagblad verscheen op 8 juni 2019

Tips voor in overige steden actieve magneetvissers om zo'n verbod daar te voorkómen.

• Houd de bruggen, kademuren en oevers heel: geef al je achtergelaten afval door aan de lokale ijzerboer
• of aan de gemeente via Buitenbeter.nl
• Verpak het opgeviste afval in een vuilniszak (vooral de kleine stukjes en scherpe spaken) en zet deze bij de dichtstbijzijnde afvalcontainer als je geen pasje hebt.
• Haal levende dieren direct uit je vangsten en zet ze terug in het water.
• Neem standaard een bezem en emmer mee om locatie schoon te spoelen en vegen na je vangst.
• Geef het goede voorbeeld aan je fans op YouTube en vertel hen hoe ze een verbod op magneetvissen in andere gemeenten kunnen voorkomen door de gedragsregels te hanteren.

Enkele redenen voor OWL om te stoppen met magneetvissen:

1. Het hiermee geassocieerde gevaar (munitie op scherp en bijkomende kosten voor de inzet van politie en EOD, die niet opwegen tegen de 'vangst').
2. Bijkomende ergernis voor omwonenden en opschoonkosten voor de gemeentereiniging.
3. OWL heeft al ruim 35 trajecten in Leiden onder water (vaak meer dan één keer) goed opgeschoond. Het grofvuil dat nú nog op de grachtenbodem ligt, ligt erg diep en is kunstrif geworden. Die zijn van groot belang voor de visstand en de wetenschap.
4. Alleen 'vers' grofvuil en grofvuil dat in het vaarwater ligt, halen we i.s.m. de gemeente Leiden, rederijen en bewoners nog weg. Dit kan ook door piraat-magneetvissers half uit de bodem opgetrokken grofvuil zijn, dat zij vervolgens hebben laten liggen.
5. Waterplanten worden door de niet-professionals kapot getrokken, waardoor aan de habitat voor 22 soorten stadsvissen en ander waterleven schade wordt toegebracht.
6. OWL wil niet geassocieerd worden met de opgeviste troep die wordt achtergelaten op de kant.

Gedragscode

• Magneetvissers zijn verplicht hun vangsten op één plek te verzamelen, dit zelf af te voeren en/of in elk geval te melden bij de gemeente. Tip: IJzerprijs: 17 ct/kg.
• Het veroorzaken van zwerfafval is strafbaar; dit is nu juist één van de redenen dat Onder water in Leiden o.a. de Taskforce Drijfvuilvissen heeft opgericht met diverse partners en zwerfafval actief meldt.
• We zijn groot voorstander van kuisklepjes (vrije inwerpklepjes voor zwerfafval op elke ondergrondse container), maar deze zijn te klein voor magneetvis-afval.
  Bovendien dient ijzer gescheiden te worden, als je ten minste een beetje van recycling houdt.

Voorbeeld kunstrif

Deze bureaustoel (rechts op de foto) is diep op de bodem niemand tot last: de bekleding trekt de allerkleinste waterdiertjes aan en is daarmee de start van de voedselketen: daarin staat de snoek bovenaan.

Meld overlast

• Winkeliers en bewoners kunnen de politie bellen op 0900-8844, indien zij magneetvissers actief bezig zien die hun troep achterlaten zonder acht te slaan op het stadsschoon. 
• Volle prullenbakken en bijplaatsingen bestrijden we actief in overleg met instanties en bewoners, meld dit snel op leidsafval.nl.
• OWL streeft altijd naar een goede samenwerking met instanties, Gijs Oud IJzer en piekfijn opgeruimde stoepen en bruggen na een opschoonactie!