2 nieuwe soorten gevonden d.m.v. drijfvuilvissen!

• Op 28 november 2016 vond projectleider Aaf tussen opgeviste blikjes, flesjes en plantenresten drie stekelbaarsjes in de Binnenvestgracht; een gracht waaruit op 29 januari 2016 40 kuub vieze drab was gebaggerd
• bij thuiskomst, in een cuvet gezien, bleken het zowel om de 3-doornige als de 10-doornige variant te gaan 
• leeftijdsklassen: subadult en adult
• voor de 3-doornige stekelbaars was dit de allereerste waarneming van deze soort in het onderzoeksgebied in Havenwijk-Zuid!
• en voor de 10-doornige variant pas de tweede waarneming in ruim 4 jaar tijd
• Oh ja: de verdere vangst? een volle blauwe vuilniszak blikjes, bierbekers, aanstekers, fietslampjes, petflesjes, AA-drankflesjes, SPA-flesjes...Gelukkig weten we nu dat daar in 2021 statiegeld op komt. We rekenen ons alvast rijk!

Lees meer

Recept voor kreeftensoep

• De exotische gevlekte en rode Amerikaanse rivierkreeften zijn zo goed als niet meer weg te denken uit ons land 
• Ze beschadigen zachte en harde oevers, beschoeiingen en visnetten.
• Koeien, paarden en schapen kunnen als ze water willen drinken in de sloten (waarin de kreeften en masse zitten), hun poten breken door de gegraven gangen.
• Ook landbouwvoertuigen kukelen soms om door de ondergraven oevers.
• Daarom zijn er tegenwoordig steeds meer mensen -en zelfs horeca- die er hun voordeel mee doen: ze vangen ze want je kan er prima soep of bisque van maken.
• Hier vind je het recept van Yvonne van Boven voor kreeftensoep.
• Voor een wolhandkrabbenrecept klik je hier.

Heeft de rivierkreeft geen natuurlijke vijanden?

Ja: Gelukkig leren steeds meer inheemse (van oorsprong Nederlandse) diersoorten om ze te vangen en ze op één of andere manier naar binnen te werken (d.w.z. met of zonder pantser of scharen):

• reiger
• meeuw (div. soorten)
• fuut
• meerkoet
• kraai
• paling
• snoek(-baars)
• baars
• heb je een aanvulling? mail het door via de pagina contact (of zie onderaan deze pagina)

Snorkelend gevangen binnen 1,5 uur: 68 stuks

Kraakhelder water!

Ja, er drijft weleens afval, maar dat ruimen we samen op en dan...

 ... dan is er zóveel moois te zien ónder het oppervlak en erdoorheen kijkend! Dat laat ik u graag op deze website zien. Iedere inventarisatietocht is weer een duik in het diepe:

Het zicht in de grachten verschilt dagelijks, van helder tot troebel (ik deel het in in vijf niveaus).

• Van ca. maart t/m november is het helder tot zeer helder (5-3).
• Hieronder foto's van 'zicht 5 tot 0', waarbij 5 zeer helder is en 0 uiterst troebel.
• Het grachtenwater in de Havenwijk is van 2013 t/m juli 2015 en in 2019 jaarlijks getest: de uitslag was dat het van prima kwaliteit is! Het is echter niet van officiële zwemwaterkwaliteit, daarvoor wordt te weinig getest.
• Ook worden er bijv. nog teveel eendjes gevoerd, waardoor er extra veel vogelpoep in de gracht terecht komt.
• LET OP: OWL heeft voor het snorkelend vissenmonitoren een speciale ontheffing, omdat zwemmen in de Leidse grachten per APV verboden is.
• Lees hier wat Rijnland zelf vertelt in de Zakgids voor het Zaklampvissen, over hun aandeel in het beheer en onderhoud van schoon stadswater. (Tekst gaat onder de fotoserie door)

Zicht 5 - Uitstekend

Je ziet de vissen van veraf aan komen, onder water kan je 'de overkant' van de gracht zien en vanaf de kant individuele vissen herkennen. De trajecten met de meeste waterplanten en minste boten en brasems bieden het perfecte uitzicht!

• Links: zeelt in de schaduw in een heldere gracht.
• Rechts: zeelt in de zon, echter onder een laag 'flab' (floating algae beds). Met in de verte o.a. een school baarsjes. Dit is het niveau bij een watertemperatuur van ca. 22 graden.

 
Zicht 4 - Goed

Vissen en objecten duidelijk in beeld, details en individuen te herkennen. Dit is het niveau van (gemiddeld) medio maart - eind oktober.

• Links: baarsjes rond een kunstrif met een zicht van ruim 3 meter in de nazomer.
• Rechts: Karper op inspectie, in het voorjaar, nog geen zon in dit traject. Het dier komt gelukkig dichtbij voor een 'interview', waardoor je ziet hoe helder het water eigenlijk is. De karper is op ongeveer 50 cm van de lens.

Zicht 3 - Redelijk

Van een afstandje zijn vissen te herkennen. Dit heeft vaak te maken met het openen van het gemaal bij Katwijk en doorsluizen van water via onze wijk naar zee in anticipatie op flinke regenval of het verhogen van het boezempeil in de zomer)

• Links: Brasem en een zicht van zo'n 2 meter, mei/juni, met opkomende gele plomp.
• Rechts: zeelt in water zonder direct zonlicht. Het is vertroebeld door algengroei, die loskomt van plompeblad als er een boot voorbij vaart. In de ochtend is het vaak nog erg helder (maar dan is er weer geen zon in dit traject).

Zicht 2 - Matig

Alleen van dichtbij zijn details te onderscheiden. Dit niveau is er vaak als er een boot voorbij is gevaren of als de brasems flink hebben ontbeten in dat traject (en de bodem is daarbij omgewoeld).

• Links: brasem met halve staart - zicht is minder, mede vanwege de laagstaande zon en actieve brasems.
• Rechts:  Zwanen kunnen er ook een bende van maken onder water wanneer ze algen eten. Noot: Deze foto is gemaakt van het deel van het traject dat ze nog níet hebben begraasd - en dus nog helder is, zoals het normaal is.

 
Zicht 1 - Slecht

Je schrikt van een opdoemende vis en je hebt elke keer het gevoel dat je een schim ziet, terwijl dat (meestal) niet zo is.
Gelukkig komt dit steeds minder vaak voor! 

• Links: snoek die opdoemt in de herfst (laagstaande zon en afstervende waterplanten).
• Rechts: Alleen van heel dichtbij zie je dat deze scheepsschroef vol met plastic zakken zit

 
Zicht 0 - Erwtensoep

Je ziet geen hand voor ogen. Of erger nog: je ziet ze 'vliegen'; je dénkt een vis te zien opdoemen, maar het is er geen. Op zo'n moment zwem ik altijd naar een ander traject, in de hoop dat het daar helderder is.

• Links: Bootverkeer met een te diepe staart of teveel PK's zorgt voor kapotte waterplanten en opwaaiende modder.
• Rechts: De invloed van boten op opkomende gele plomp. De meerkoeten slepen het groen gelukkig wel vaak mee naar hun nesten.

In de media

Dit is de pagina met links naar artikelen over ontdekkingen, ontwikkelingen en nieuwtjes over Onder water in Leiden

2024

1. Vervuiling Doelengracht houdt aan. ‘Meer aandacht en prioriteit’, Leidsch Dagblad, 5 juli 2024. Eenzelfde probleem speelt in het Visreservaat, in de Waardgracht in Leiden. Ook daar een boot van studenten, met 'een gereviseerde motor', maar nog altijd olievlekken in een ecologisch zeer fragiele gracht.
2. zoutkisten tonen spectaculair onderwaterleven in leidse grachten, Sleutelstad, 4 juli 2024
3. Aaf met Watertheater in het water rond de Speeltuin Maredijk, Wijkkrant Maredijkbuurt, mei 2024
4. Jaarverslag 2023 door KNNV Project Vissenmonitoring, BladGroen, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, januari 2024
5. Heimans en Thijsseprijs voor Aaf Verkade, BladGroen,, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden,, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, januari 2024
6. Stadsnatuur; Vergroening verrijkt. Boekje van Geert Timmermans en Niels de Zwarte. Diverse keren wordt het werk van Aaf Verkade (vissenmonitoring, buurtonderzoek, waterkwaliteit in stadswateren) aangehaald in dit boekje.

2023

1. Zoutkistenwandeling, Leidschendamse Duikclub Submarine Stars, auteur: Anita Dirks-Mulder. December 2023
2. Zwemwandeling, Reflecties in het Singelpark van Leiden, Marlies van Boekel (fotoboek p. 132, november 2023)
3. Heimans en Thijsseprijs voor stadssnorkelaar Aaf Verkade, De Levende Natuur, november 2023
4. Winnaar 'Heimans en Thijsseprijs' trekt ten strijde tegen Amerikaanse rivierkreeften, Sleutelstad, 12 november 2023 (radio en digitale krant)
5. De cirkel is rond voor Verkademeisje, Leidsch Dagblad, 6 november 2023 (5 november digitaal)
6. Heimans en Thijsseprijs voor stadssnorkelaar Aaf Verkade, Vroege Vogels (radio), 5 november 2023
7. Trouwring verloren...en gevonden! Kijk op de Wijk, nieuwsbrief wijkvereniging Maredijkbuurt, november 2023
8. De Langneussteurgarnaal, in boek: Aard van het Beestje, p.265, Caspar Janssen, Uitgeverij Atlas Contact, november 2023 (zie ook item 18)
9. Wat zwemt er in de Leidse grachten? Over de zoutkistenroute, Mens en Natuur, herfst 2023, p.17 (auteur: M. van den Berg)
10. Integratie van biologisch onderzoek in CITO-Examens: het donderpaddenhotel als toetsmateriaal, Project Leiden (Eddie), september 2023 
11. Vrijlating Snoek Eppo, Ver. Vrienden van de Leidse Hout, 30 augustus 2023
12. Rivierkreeft bedreiging voor Leidse grachten: 'We lopen achter de feiten aan'. NOS (via TVWest), 28 juni 2023
13. Organiseer kreeftenfestivals! TVWest, 27jun2023
14. Week van de Invasieve Exoten, 16-24 juni 2023
15. Menselijke botten gevonden in Witte Singel, Leidsch Dagblad, 26 juni 2023 (bijvangst in het kader van de Week van de Invasieve Exoten)
16. Snoek Eppo mag op jacht naar rivierkreeften, KidsWeek, 6 juni 2023
17. Grote vijver Leidse Hout heeft een snoek die wel een rivierkreeftje lust, Leidsch Dagblad, 2 juni 2023
18. Snoek Eppo gaat rivierkreeftjes vangen, BNNVARA Vroege Vogels, 4 juni 2023
19. Hand in hand met mosselen, Daucallium+, KNNV Leiden e.o., mei 2023
20. Rivierdonderpad in de Leidse grachten, Examen HAVO examen Biologie (CITO), 15 mei 2023
21. Compacte reinigingstechniek van Leidse bedrijf Fluss maakt een eind aan poep in grachten en singels, Leidsch Dagblad, 25 april 2023
22. De langneus-steurgarnaal, in de column 'Aard van het Beestje' door Caspar Janssen, Volkskrant, 30 maart 2023
23. Kerstboom als kunstrif onder de Laatste Brug, 26 jan 2023, Leids Nieuwsblad
24. Tweede leven als kunstrif voor kerstboom in de Binnenvestgracht, 7 jan 2023, Leidsch Dagblad
25. Jaarverslag Project Vissenmonitoring, BladGroen, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, januari 2023

2023_1: meer interessant (stads-)waternieuws

• Diving for data, Statistical analysis and advice fish monitoring Leiden, 5 februari 2023. Laura Bijlsma, Bianca van den Burgh, Gabriella de Haas, Dennis Planjer en Cassandra Scheibl. (under tuition by Leiden University; Department of biology & Dr Marco Roos; Naturalis)
• Zoals de pauw zijn veren gebruikt, lokt de zeeprik vrouwtjes met zijn warme buik. PZC, 5 september 2016

2022

1. Rondje Sterrewacht incl. reactie Adviseur Stadsgrachten Aaf Verkade, Hart van de Stadkrant, december 2022
2. Karperdag op zijn Aafs. BladGroen, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, oktober 2022
3. Van Prik tot Postzegel. Schubben en Slijm, Stichting RAVON, oktober 2022 (p. 22)
4. Spiering of Snoekbaars: DNA verheldert. Schubben en Slijm, Stichting RAVON, oktober 2022 (p. 6)
5. Gered van de maaier: mosselevacuatie Heeremavijver. Leidsch Dagblad, 21 september 2022
6. Rode Amerikaanse Rivierkreeft kan wel zeshonderd jonkies tegelijk krijgen, Leidse Glibber, 2 september 2022. Over de themadag Karper/Aaf te water ihkv de European City of Science 2022
7. Aaf te water, Karperdag in het Lakenpark ihkv European City of Science, 31 augustus 2022, Sleutelstad
8. Uniper en Leiden op zoek naar oplossingen voor visvermalende filters elektriciteitscentrale, 31 augustus 2022, Leidsch Dagblad
9. Dode visjes geen jonge spieringen, maar een jaargang snoekbaars, 24 juni 2022, Leidsch Dagblad
10. Kruistocht tegen de kreeft, Noorderbreedte, juni 2022
11. Koninklijke onderscheiding Aaf Verkade, Natura/KNNV, juni 2022
12. Natuur Hartje Leiden, podcast met Aaf Verkade (aflevering 5), 8 juni 2022
13. PvdD: gemeente Leiden moet het voortouw nemen bij oplossing voor dodelijke vissenval bij Uniper Centrale, Leidsch Dagblad, 7 juni 2022
14. Spieringen zwemmen zich massaal dood in Leidse energiecentrale, hartverscheurend maar ook een beetje vies, Leidsch Dagblad, 4 juni 2022. [Noot: dit blijken na DNA onderzoek vnl. snoekbaarsjes te zijn]
15. Vier nieuwe aquatische soorten, trend of toeval? Daucallium+, mei 2022, KNNV afd. Leiden e.o. Jaarverslag Project Vissenmonitoring 2021.
16. Lintje voor Aaf Verkade, BladGroen, IVN/KNNV Leiden e.o., mei 2022
17. Aaf Verkade houdt de grachten bij de les. 27 april 2022, Trouw.
18. Leidse lintjes voor hoogleraar en Stadsgrachten Adviseur; menig kat gered dankzij ‘kattenklimtouwen’, 26 april 2022, AD.
19. Lintje voor Aaf Verkade, 26 april 2022, KNNV Leiden website
20. Leiden is één officier, zeven ridders en tien Ordeleden rijker. 27 april 2022, Leidsch Dagblad
21. "Die indringers moeten serieus worden bestreden", interview van Miep Smitsloo met Pieter Jan de Keyser over rivierkreeften in de regio, 2 april 2022, Leidsch Dagblad.
22. Vissoort nummer 25 in Leiden komt uit....Oekraïne: de Kaukasische dwerggrondel. 2 maart 2022, Leidsch Dagblad
23. Project Vissenmonitoring verdiept. BladGroen, januari 2022 (KNNV/IVN afd. Leiden e.o.). Over de nieuw ontdekte soorten Zeeprik en Langneussteurgarnaal en de mogelijke verlenging van het onderzoek in het visreservaat, i.s.m. de in de wijk wonende sportvissers. 

2021 

1. Aaf Verkade vindt Trekspiering in container en pleit voor vispassage in dam bij Uniper, 31 december 2021, Leidsch Dagblad
2. Schoon slootwater: complimenten aan de wijk Bockhorst, 30 december 2021, FaceBookpagina wijkvereniging. Noot: Is iemand een berg elastiekjes kwijt, t.h.v. de brug? ;-)
3. Water verbindt boven en onder bruggen. Het Hoogste Woerd, Stichting Buurtcomité Hogewoerd e.o., december 2021.
   Noot: de fotograaf van zeeprik Alf is Jelger Herder.
4. Natuur Nieuws Merenwijk, over het (letterlijk) aanpakken van rivierkreeften n.a.v. het persbericht op de OWL site.
5. Hello Leiden, interview with -amongst others- Iranian international Helen Barzgar. She moved to Leiden with her parents and is inspired by Aaf, who snorkelmonitors in their neighbourhood.
6. Glas vergaat niet. KNNV/IVN periodiek Bladgroen (p. 18, oktober 2021). Over de samen met museum Boerhaave en JES Rijnland Zomerschool opgedoken limonadefles van de fa. P.J. Weijermans - die bijna een eeuw oud bleek!
7. BBBockhorst: snorkelen in onze Sijthoff-sloot. Helder, bijna geen kreeften (meer) en het Smoelenboek is bijgewerkt
8. Zorgden Amerikaanse rivierkreeften voor karpersterfte in Cronesteijn? TVWest, 1 september 2021
9. Educatieve zoutkist op de Korte Vlietbrug, Hart van de Stadkrant, september 2021 (digitaal en oplage 3.000 ex. fysiek)
10. Leerzame besteding van de zomervakantie: Zomerschool JES Rijnland i.s.m. Museum Boerhaave, IVN & KNNV afdelingen Leiden en Aaf Verkade, thema water. 26 augustus 2021, Leids Nieuwsblad.
    - Ontdekkingen in de Leidse Houtvijver: klik hier.
11. Zeeprik onder de Laatste Brug, Nieuwsbrief Stichting Begraafplaats Groenesteeg, 25 augustus 2021
12. Bewoners leren water op waarde te schatten, Stichting2030.nl. Klik hier voor een printscreen.
13. Fonds1818 in gesprek met Aaf Verkade, online, augustus 2021. Klik hier voor een printscreen.
14. Electriciteitskast bij de Haven opgeknapt, een wereld van verschil. LeidseGlibber.nl (digitaal), 5 augustus 2021
15. Nieuwe Singelbewoner: stadssnorkelaar Aaf Verkade heeft opnieuw een opmerkelijke soort ontdekt in Leiden, de langneussteurgarnaal. Leidsch Dagblad (digitaal en papier), 2-3 augustus 2021
16. Magneetvissen is verboden, stadssnorkelaar Aaf Verkade wijst op verstoring van de natuur. Leidsch Dagblad (digitaal en papier), 23 juli 2021
17. Volkspark De Leidse Hout bestaat 90 jaar, feestje in de stromende regen, Leidse Glibber (online), 30 juni 2021. (Presentatie boekje: Dieren in de Leidse Hout)
18. Presentatie boekje Dieren in de Leidse Hout, Leidsch Dagblad, 5 juli 2021 (Aaf ontdekte na deze presentatie ook nog de aal en de kleine modderkruiper in de Grote Vijver!)
19. Nu ook educatieve zoutkisten in het Singelpark, Sleutelstad, 27 juni 2021, digitaal (copypaste samenvatting van het onderstaande artikel op LeidseGlibber.nl)
20. Wat zwemt er eigenlijk in onze grachten, lees het op de zoutkisten, Leidse Glibber, 26 juni 2021
21. De machinist van een ingenieus watersysteem,  Leidsch Dagblad, 23 juni 2021. (Over Johan Kieft die het water beheert in de Leidse Hout, en Aaf die het proefde, en zei dat het goed was.) Pagina 1 & Pagina 2
22. Aaf Verkade is amateurbioloog en advisieur stadsgrachten in Leiden, Stichting 2030, op Instagram en de website, 18 juni 2021
23. Drijvende eilandjes zijn leuk én multifunctioneel, Leids Nieuwsblad, 17 juni 2021
24. Zwemmen in de grachten; Leidenaars koelen af in de stad, Leidsch Dagblad, 17 juni 2021. (Aafs adviezen worden aangehaald n.a.v. schriftelijke vragen van de raad.)
25. Raadsleden stellen gedoogbesluit voor inzake het wildzwemmen, in de grachten, Sleutelstad, 7 juni 2021
26. Zeemonster in Leidse gracht, Telegraaf, 2 juni 2021 (copypaste van het onderstaande artikel over de Zeeprik in het LD)
27. Verdwaalde zeeprik Alf is 23e vissoort in Leiden, Leidsch Dagblad, 2 juni 2021
28. IVN houdt slootjesdag voor jarige van Woesik, KNNV/IVN periodiek Bladgroen (p. 8, mei 2021)
29. IVN houdt slootjesdag voor jarige van Woesik, De Wassenaarse Krant (23 april 2021), hier de digitale versie op de site van Van Woesik.
30. Rivierdonderpad Bert, Hart van de Stadkrant (p.27), april 2021
31. Aaf Verkade over de waterkwaliteit van onze grachten, Hart van de Stadkrant (p.23-24), april 2021
32. Kreeften, ingezonden brief Rinny E. Kooi over commercieel kreeftenvangstverbod in Leiden, Leidsch Dagblad, 23 januari 2021
33. Ger van Zanenvoucher voor de groenblauwe zoutkistenroute, KNNV/IVN periodiek Bladgroen (p. 5), Januari 2021
34. Kreeftenvangst niet toegestaan, Leidsch Dagblad,  16 januari 2021 (Ik ben hiervoor niet geïnterviewd; de informatie is van deze website en van Stadsgrachten.nl gehaald door redacteur L. Leefmans. Op de foto staat een Chinese wolhandkrab, geen Amerikaanse rivierkreeft)
35. Digitale Nieuwjaarsreceptie Gemeente Leiden in break-outroom Biodiversiteit en Stadsnatuur, 4 januari 2021

2021_1: meer interessant (stads-)waternieuws

• Mogelijke rol voor otter bij terugdringen rivierkreeft. Leidsch Dagblad, 29 juli 2021 (zie ook onze zoutkist op de Korte Vlietbrug!)
• Onderzoek Rijnland naar dijkdoorbraak. Leidsch Dagblad, 29 juli 2021 (zie Stadsgrachten.nl)

2020

1. De Leidse onderwaterwereld: deze soorten vind je in de grachten. Indebuurt.nl, 29 december 2020 (ik heb de redactie gewezen op enkele inhoudelijke fouten, o.a. over het roofvisbeleid, de marmergrondel en de rode Ameriaanse rivierkreeft)
2. Educatieve zoutkisten op de Boisotkade, Hart van de Stadkrant 160, december 2020
3. Sjakie de fietspadkreeft, Hart van de Stadkrant 160, december 2020
4. Snorkelen in de gracht, Vroege Vogels TV, 11 december 2020. (Voor het snorkelmonitoren van kreeften zie vanaf minuut 24 t/m 28)
5. Vroege Vogels TV gaat volledig over Leiden. Leidsch Dagblad, 10 december 2020
6. Sjakie de fietspadkreeft in Leiden en Voorschoten. BladGroen, oktober 2020, p9 en 10.
   Noot: de woelrat op de achterpagina is een muskusrat, bleek later. Dank aan de Zoogdiervereniging voor de determinatie!
7. Waterkwaliteit grote vijver Leidse Hout enorm verbeterd! BladGroen, oktober 2020, p 8.
   Noot: de woelrat op de achterpagina is een muskusrat, bleek later. Dank aan de Zoogdiervereniging voor de determinatie!
8. Waterkwaliteit grote vijver Leidse Hout enorm verbeterd! IVN Nieuwsbrief, september 2020, p3 en p4.
9. Ingestorte kade? Kijk ook eens naar de kreeft. Leidsch Dagblad, 12 september 2020
10. In het water ben ik helemaal in mijn element. Interview door Miep Smitsloo met Aaf Verkade, Leidsch Dagblad, 12 september 2020
11. Waterkwaliteit in de Leidse Hout enorm verbeterd, IVN Nieuwsbrief, september 2020
12. Ratten gezien? Meld ze op ratinleiden.nl, Nieuwsbrief Tussen de Rijnen, september 2020
13. Verfrissende duik is niet zonder gevaar, Leidsch Dagblad, 15 augustus 2020.
    Over de voor- en nadelen van wildzwemmen in het grootste buitenbad van Leiden, de Singels.
14. Rode Amerikaanse rivierkreeft in de ProfBurgwijk, wijkkrant ProfBurgwijk, zomer 2020 (volgt later)
15. Op ontdekkingstocht met de Leidse stadssnorkelaar Aaf Verkade: een ’grot’ in het hart van de stad [video], Premiumartikel Leidsch Dagblad, Noord-Hollands dagblad, Gooi- en Eemlander, Drimble Zuid-Holland. Digitale editie, 9 juli 2020
16. 'Thaise grot in hartje Leiden'. Leidsch Dagblad. 9 juli 2020.  PDF krantartikel.
    Met stadsgrachtenadviseur Aaf Verkade op ontdekkingstocht in de blauwe natuur.
17. Dieren van de Mors (over Sjakie de rivierkreeft). Morsetekens, juni 2020 (wijkkrant de Mors)

2019

1. Tweede visreservaat op komst, Leidsch Dagblad [NOOT: proefballonnetje van vertrekkend raadslid Jos Olsthoorn, niet doorgegaan i.v.m. negatief advies van Projectleider Vissenmonitoring Aaf Verkade]
2. Kunst maken is een manier van Leven, interview Fleur van den Berg over het KNNV Vissenmonitoringsproject van Aaf Verkade [paper copy], Leidsch Dagblad, 28 september 2019,
3. Ontdekkingsfeest in donker Leiden, 'Grachtsafari met Onder water in Leiden, ihkv Nacht van Ontdekkingen, 23 september 2019
4. Zuiderzeekrabje in haven Leiden, stichting RAVON, Schubben en Slijm nr. 40, juli 2019
5.  Van grachtenvisser tot voorlezer, Magazine 'Feest', uitgave iDOE Leiden over vrijwilligerswerk, 4 juli 2019
6. De Leidse Hooidagen dit jaar in Cronesteyn, 'Neem een duik met Aaf Verkade in de onderwaterwereld', 26 juli2019, Leids Nieuwsblad
7. Magneetvissen: steeds vaker een verbod. Waarom OWL gestopt is na 5 jaar magneetvissen, Leidsch Dagblad, 8 juni 2019 (meer uitleg)
8. Vijf extra kuisklepjes voor u, Wijkkrant Tussen de Rijnen, juni 2019. Lees hier meer over het nut van het kluisklepje; de inwerp-opening in een ondergrondse container, waarvoor geen pasje nodig is.
9. Kuisklepjes komen eraan! Wijkkrant Tussen de Rijnen, april 2019
10. Ineens is de strijd tegen plastic heel gewoon, kanovloot in actie met Frans Timmermans en Merijn Tinga, Leidsch Dagblad, 3 april 2019

2018

1.  Poepzakjes in container, Wijkkrant Tussen de Rijnen, december 2018 (over het aanvragen van een 'Kuisklep', een vrij toegankelijk klepje dat in iedere ondergrondse container kan worden ingebouwd, als er maar vraag naar is)
2. Zoutkistenroute: Sjakie loopt niet meer weg, Wijkkrant Tussen de Rijnen, december2018
3. Witte Singel: rivierdonderpadhotel, Hart van de Stadkrant (wijkvereniging Pieters- en Academiewijk), december 2018
4. Zoutkistdeksels, 'Rivierkreeft Sjakie is aan de wandel’: de zoutkistdeksels zijn geliefd', in tijdschrift Schubben en Slijm #38 van Stichting RAVON
5. Rivierdonderpadden op de rode loper in tijdschrift Schubben en Slijm #38 van Stichting RAVON 
6. Aaf's foto van 'Sjaak en Sushi' siert het nieuwsbericht op NPO1 over exotische rivierkreeften, Vroege Vogels, 25 november 2018
7. Een grachtensnorkelaar, in het boek: 'En dan nu het goede nieuws, (Journalistieke verhalen die je dag beter maken)', Franka Hummels en Karin Sitalsing. Aaf's levensverhaal staat op p. 109, november 2018
8. Opening eerste rivierdonderpaddenhotel Leiden, BladGroen, KNNV-IVN afdeling Leiden e.o., 3-2018
9. Boekbespreking Zakgids voor het zaklampvissen, RAVON #70, september 2018
10. Wie Wat Waar, interview met Daniël Siepman in het Leidsch Dagblad, 10 september 2018, over zijn vrijwilligerswerk voor o.a. Onder water in Leiden en Jutters Katwijk
11. Hotel voor de rivierdonderpad, Vroege Vogels Radio, 9 september 2018, Radio 1 (interview met Jan van Oosten en Aaf Verkade over de eerste rivierdonderpadden die op de werf van de Gebr. de Hollander werden ontworpen)
12. Designhotel voor rivierdonderpadden, Leidsch Dagblad, 8 september 2018 (over de vervangende woonruimte voor deze inheemse, beschermde bodemvisjes)
13. Alternatieve woonruimte voor rivierdonderpadden, Natura, KNNV, jaargang 115 nr. 3, september 2018
14. 22e vissoort in Leiden: slecht nieuws, Leidsch Dagblad, 9 augustus 2018 (over de vondst van de zwartbekgrondel)
15. Van vaktips naar Zakgids, 18 juli 2018, Schubben en Slijm nr. 36, Stichting RAVON (over de Zakgids voor het zaklampvissen, die gratis meegeleverd wordt aan de ca. 2.000 waarnemers en monitoorders van Stichting RAVON)
16. Verslag van een spannend onderzoek naar het waterleven in de Leidse Hout, 13 juli 2018, gemeente Leiden (over het onderzoek naar het waterleven in de Leidse Hout door de OBS Woutertje Pieterse)
17. Aaf Verkade bij Silvester, Leids Nieuwsblad, 12 juli 2018 (over de signeersessie van de Zakgids bij distributeur en jeugdboekhandel Silvester Leiden)
18. Op pad met Dhruv Boruah, Leidsch Dagblad, 28 juni 2018. Drijfvuilvissen 2.0: fietsend op het water
19. Plastic Soup, in Peddelpraat 276, juni 2018. Over de samenwerking met o.a. de Leiderdorpse KanoVereniging Rijnland om Leidse wateren op te schonen, uitgave van de landelijke stichting Peddelpraat
20. "In het begin noemde ik alles brasem", Mens en Natuur, IVN, juni 2018, auteur: Paul Q. de Vries. Interview maakt deel uit van het dossier: 'De comeback van het onderwaterleven'
21. Zakgids: de kunst van het zaklampvissen, lancering waterbestendige veldgids, Leidsch Dagblad, 7 juni 2018
22. Zakgids voor zaklampvissen, Vroege Vogels, NPO1, 3 juni 2018. Een mini-excursie zaklampvissen via de radio.
23. Drijfvuilvissen in een kano, Taskforce Drijfvuilvissen breidt uit met kanovloot, Leidsch Dagblad, 9 mei 2018
24. Tientallen juweeltjes in put, over ons biologische en archeologische speurwerk in de oude waterput op de Burcht van Leiden, op ruim 6,5 meter diepte. Leidsch Dagblad, 8 mei 2018.
25. Gegrepen door al het leven in de gracht, papieren Trouw, 11 april 2018
26. Snorkelend op zoek naar leven in een Leidse gracht, digitale Trouw, 11 april 2018
    Noten bij bovenstaand artikel: de Leidse grachten waarin Aaf haar snorkelmonitoringsonderzoek doet zijn kraakhelder (juist zo onder de 'floating algae beds'/FLAB/drab). De bijschriften snoek en de karper zijn in de papieren krant verwisseld door de eindredactie. We gebruiken de doorzichtige kano alléén voor de vissenmonitoring. De opschoonkano's zijn speciaal voor het drijfvuilvissen bedoeld. Lof aan verslaggeefster Charlot Verlouw voor het verder zo mooie artikel!
27. Zakgids voor het Zaklampvissen, Fonds 1818 Magazine #2 2018
28. Goede doelen van de Singelloop bevinden zich soms onder water, Leidsch Dagblad, 27 maart 2018 (over de subsidie voor de Zakgids voor het Zaklampvissen)
29. Bedreigde rivierdonderpadjes gedijen goed in de Leidse grachten, met dank aan fietswrakken, Trouw, 18 maart 2018
30. NL Doet: Fietsvissen en boomzagen, Leidsch Dagblad, 10 maart 2018
31. Nieuw in Leiden: rivierdonderpaddenhotels, Nature Today, 7 maart 2018
32. Drie jaar vissenmonitoring in Leiden, RAVON 68, jaargang 20, nummer 1 (maart 2018)
33. Dreggen onder drijvende terrassen, 28 februari 2018 (met een rectificitie op 1 maart over de juiste evenementdatum: vrijdag 9 maart), Leidsch Dagblad
34. Rijnland legt vissen op rivierkreeft aan banden. De foto's zijn alle gemaakt door Aaf Verkade, projectleider van OWL, 28 februari 2018
35. Goede doelen weten Singeloop te vinden, 7 februari 2018 (de 'Zakgids voor het Zaklampvissen' krijgt een bijdrage!)
36. Dieren in het vizier, voorjaar 2018, 'Wij maken de stad Goed. groen', over Aaf en Sjakie ie in bioscoop Triodos, in het voorprogramma van 'De Wilde Stad' op 28 februari en 4 maart 2018
37. IVN Doekaart Leiden, 31 januari 2018, i.h.k.v. de film 'De Wilde Stad', stadssafari's en 'Naar Buiten'.
38. 'Ik doe wat niemand anders doet', over Aaf Verkade (coördinator van OWL) en haar passie voor het waterleven, in 'Toptijd' door Thea Pieterse, januari 2018

2017

1. Afvalvissen op burendag, Onze Wijk, Nieuwsbrief van de Tuinstad-Staalwijk, winter 2017
2. Sjakie is aan de wandel, Leidsch Dagblad, 30 november 2017 (over de gestolen zoutkistdeksel)
3. Rivierdonderpaddden krijgen een paar hotelletjes, Leidsch Dagblad, 18 november 2017
4. Uitbreiding visonderzoek in Leiden, Vissenwelzijn, 4-2017
5. Verkademeisje snorkelt in Leidse gracht, H2O, Koninklijk Nederlands Waternetwerk, sept. 2017
6. Op jacht naar zeeprik en wolhandkrab, Leidsch Dagblad, 17 juni 2017
7. Kom grofvuilvissen tijdens de landelijke burendag (op 23 september 2017), Onze Wijk, zomer 2017, wijkkrant van wijkvereniging Tuinstad-Staalwijk
8. Leuke activiteit in Maredorp, Marepost, juni-augustus 2017, over het grachtenonderzoek voor en door kinderen georganiseerd i.s.m. de wijkvereniging Maredorp en m.m.v. waterdiertjesdeskundige Leon Olsthoorn
9. Biodiversiteit in de Leidse grachten, Natura, landelijke KNNV uitgave, juni 2017
10. Een broodje meerkoet, Wijkkrant tussen de Rijnen, juni 2017
11. Geen water is ons te diep!, BladGroen, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, mei 2017
12. Snoek vangt paling, Schubben en Slijm, St. RAVON, april 2017
13. Fietsvissen en watertuinen in onze grachten, Hart van de Stadkrant, april 2017
14. Wethouder Marleen Damen helpt grofvuilvissen tijdens NLDoet, Stadskrant, 16 maart 2017
15. Vissen naar fietswrakken op het Rapenburg, Leidsch Dagblad, 10 maart 2017 (video)
16. Grofvuilvissen in de Leidse grachten, 10 maart 2017, sleutelstad.nl (radio-fragmenten)
17. Bizarre vondsten in de Leidse grachten, Unity.nu, 10 maart 2017 (video)
18. Vis eens een fiets uit de grachten!, 1 maart 2017, Leiden.tv, n.a.v. persbericht over onze grofvuilvisactie met NL Doet op 10 maart 2017
19. Daaf Sloos over grofvuilvissen en Cornelis Joppenzprijs, 21 februari 2017, o.a. over het grofvuil- en drijfvuilvissen dat Stichting de Leidse Rederij samen met Onder water in Leiden, de gemeente en diverse andere partners structureel doet. (Daaf Sloos is de coördinator van Stichting de Leidse Rederij)
20. Viswaarnemingen in Leiden in 2014 en 2015, februari 2017, Rapportage van Bureau Stadsnatuur Rotterdam over waarnemingen in het Stadsnatuurmeetnet. Selectie van de visgegevens, doorgegeven door de vrijwilligers van het KNNV Project Vissenmonitoring en Onder water in Leiden
21. 'Kijk op exoten', de Chinese wolhandkrab, januari 2017. Een interessant artikel over de ironische geschiedenis van deze Aziatische exoot. Auteur: Bram Koese van Stichting EIS en uitgegeven door Stichting RAVON
22. De Ziel van Leiden, Uitg. Future Management 2016/2017, Hfdst. 2 (markt en nijverheid), Hfdst. 4 (Innovatie in Leiden)

2016

1. 2 nieuwe soorten, Leidsch Dagblad, 2 december 2016, over de 3- en 10-doornige stekelbaarsjes die werden ontdekt tussen het opgeviste drijfvuil
2. Film over burenparticipiatie: 'Voor Mekaar!', een korte documentaire van Jan Stap over Nick en Stijn die helpen vissen te monitoren in Havenwijk-Zuid
3. Snorkelen in de grachten, Vara's Vroege Vogels, 16 oktober 2016, live radio-interview met Aaf vanuit de Leidse grachten
4. Fietsen in de gracht zorgen voor meer vissen, wijkbulletin Tussen de Rijnen, oktober 2016
5. Merenwijk gaat zwerfvuil te lijf, Leids Nieuwsblad, 29 september 2016
6. 28 zakken zwerfafval, Leidsch Dagblad, 27 september 2016, over de 'vangst' in de Merenwijk
7. 'Aaf', column 60 seconden van Erna Straatsma in Leidsch Dagblad, 22 september 2016
8. Vissenmonitoring in de Havenwijk, Witte Weekblad, 21 september 2016. Kolom 'Leids Fabricaat', over het eindrapport Vissenmonitoring
9. Pleidooi voor 'kunstriffen' in de Leidse grachten, Leidsch Dagblad, 19 september 2016
10. Nacht van Kunst en Kennis, programmaboekje en website, 'de wonderen van het Leidse grachtenleven' over het watertheater vanuit de Hortusvijver door Aaf Verkade op 17 september 2016 (p. 18)
11. Schoonmaak in de Merenwijk, Leidsch Dagblad, 16 september 2016
12. Fietsvissen in onze grachten, Hart van de Stadkrant nr. 147, september 2016 (p. 6+7) 
13. Fotowedstrijd Fietsvissen, Hart van de Stadkrant nr. 147, september 2016 (p. 17+18)
14. Plezier in de polder, Witte Weekblad, 31 augustus 2016 (over o.a. de doorzichtige kano)
15. Grondstofjuttersfestival ruimt op, Leidsch Dagblad, 19 augustus 2016
16. Fietsvissen in Maresingel, Witte Weekblad, 17 augustus 2016 (aankondiging samenwerkings-schoonmaak met de Grondstofjutters van het Huigpark)
17. Vissen op oude fietsen in singel, Leidsch Dagblad, 13 augustus 2016
18. Vissen naar vuil, verslag over de opschoonactie in het Rapenburg op 9 juli 2016, Leids Nieuwsblad, 21 juli 2016
19. Fietsvissen in het Rapenburg, Witte Weekblad, 20 juli 2016
20. Schatvissen in de Prachtgracht, aankondiging over de opschoonactie in het Rapenburg op 9 juli 2016, Leids Nieuwsblad, 7 juli 2016
21. Vissen naar fietsen, Leids Nieuwsblad, 30 juni 2016
22. Blik onder water in de Waardgracht, IVN Ledendag in Leiden, programmaboekje 16 april 2016
23. Steenschuur ook onder water geruimd, Leidsch Dagblad, 15 april 2016
24. De onderwaterwereld van Aaf Verkade, Hart van de Stadkrant, april 2016
25. Stimuleringsfonds RAVON kent 1.500 euro toe aan Aaf Verkade voor het onderzoek 'Grondels en ander Grachtenleven', RAVON Jaarverslag 2015, voorjaar 2016
26. AquaHortus, tot over tien jaar. Vriendennieuws Hortus botanicus februari 2016
27. Vissen, dan baggeren, over opschoonwerk (o.a. m.b.v. elecrovissen) in het visreservaat, Leidsch Dagblad, 30 januari 2016

2015

1. RAVON-dag 2015 groot succes: van Passie naar Praktijk, tijdschrift 'Ravon', december 2015
2. Aaf Verkade wint Passieprijs, Leidsch Dagblad, 9 december 2015
3. Snorkelend door de grachten van Leiden, Koffietijd (RTL4), 8 december 2015
4. Enthousiast, inspirerend en veelzijdig, Juryrapport Passieprijs 2015, Vriendenloterij, 7 december 2015.
   Noot betreffende de laatste drie regels van het juryrapport :
   1) de samenwerking met de gemeente Leiden is een geweldige vorm van symbiose; ik word niet gezien als (kleine) horzel.
   Ik zie mezelf liever als een vliegende vis, die regelmatig iets nieuws uitprobeert in de oceaan van mogelijkheden die de gemeente Leiden actieve bewoners biedt.
   2) Er is geen sprake van een achterstandswijk in het onderzoeksgebied.
   3) Alleen de zeven onderzoeksgrachtjes in Havenwijk-Zuid zijn samen tot visreservaat bestempeld door de Leidse gemeenteraad. Klik hier voor meer informatie over het visreservaat.
5. Winnaar Passieprijs: Aaf Verkade, filmpje van de uitreiking op 7 december 2015 door  Movisie Utrecht.
6. Het RAVON stimuleringsfonds (1.500 euro) is in november 2015 toegekend aan Aaf Verkade. Voor het rapport, klik hier.
7. 'Zelf geschoten' zeelt in Leidse gracht, Vara's Vroege Vogels, NPO2, 3 november 2015
8. Vrijgelaten palingen op weg naar Florida, Rijnland.net (digitaal), 30 september 2015
9. 'Vrijheid: Zo glad als een paling in een emmer snot', Leidsch Dagblad, 30 september 2015 (over de vrijlating van zeven palingen na de AquaHortus tentoonstelling, samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland
10. Medaille voor 'natuurhelden' van toekomst, Leidsch Dagblad, 23 september 2015 (over de woudlopersonderscheiding van 'visser' Nick Noest, vissenmonitor en KNNV-jeugdlid bij Onder water in Leiden, Project Vissenmonitoring)
11. Gouden zwaluw voor Blik onder water in Leiden, Schubben en Slijm (St. RAVON), nr 25, sept. 2015
12. Dit ontdekt duiker in Leidse grachten! ZoomTV, m.m.v. LOVCalypso, internetvideo
13. Jagen in de polder op snoek en stekelbaars, 2 september 2015, Leidsch Dagblad, over het vangen van de vissen voor de expositie in de AquaHortus van 5-27 september 2015
14. Gezien in Leiden: de grondel, 25 augustus 2015, Leidsch Dagblad, over de ook in Leiden oprukkende exotische grondels in de grachten
15. Een wonder: onderscheiding na vijf jaar terug, Leidsch Dagblad, 4 augustus 2015, over schatduiken in het vissenmonitoringsgebied
16. Portretten in de Hortus, Leidsch Dagblad, 7 juli 2015, over het Smoelenboek van de vissen in en onderzoek naar de Leidse Hortusvijver
17. Symposium 'De vissen van Zuid-Holland', Schubben en Slijm (St. RAVON) nr 24, juli 2015
18. Winnaars Gouden Zwaluw 2015, Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, 12 juni 2015
19. 'Meisje van Verkade wint zwaluw', 12 juni 2015, Leidsch Dagblad
20. Blik onder water in Leiden wint Gouden Zwaluw, 12 juni 2015, KNNV-Leiden website
21. 'Draagvlak' en Water in de wijk, jaarverslag RAVON 2014 over Blik onder water in Leien en projecten Groen en Doen
22. Snorkelen in de sloot, met o.a. Arthur de Bruin van Blik onder water.nl/RAVON editieNL, 5 juni 2015 (niet meer te bekijken)
23. Snorkelen voor de wetenschap [verticale versie], Trouw, 2 juni 2015. Noot: Het Project Vissenmonitoring is opgezet door bewoners i.s.m. de KNNV (afd. Leiden e.o. en Delfland)
24. Stuur geen mailtje maar een zeeltje!, website Gemeente Leiden, 1 juni 2015
25. Een botje vangen in Leids water, Leidsch Dagblad, 19 mei 2015
26. Project Vissenmonitoring 2014: een verslag met een staartje, BladGroen, gezamenlijk periodiek van IVN en KNNV regio Leiden, mei 2015
27. Schatduiken in de Leidse grachten, Visatlas voor Zuid-Holland, uitg. St. RAVON, maart 2015
28. 54 vissen in één boek, Leidsch Dagblad, 14 maart 2015
29. Onder water in Leiden, Community Lover's Guide to Leiden, 23 januari 2015

2014

1. Do’s en don’ts na zonsondergang: richtlijnen voor het zaklampvissen bij de rivierdonderpad, Schubben en Slijm 22, december 2014 (o.a. over het rivierdonderpaddenonderzoek in het Snoekenslootje in de Havenwijk. Noot: op de foto staat niet Esther Rous maar Renée Vegt.
2. De mooiste zoutkisten van Nederland, Hoodnieuws, december 2014
3. Snorkelend door de grachten van Leiden, NRC (Lux bijlage), 29 november en 20 december 2014
4. Helden en Kanjers, Leids Nieuwsblad, 26 november 2014, over winnaars Nick en Denzell
5. Vismannen Nick en Denzell ontvangen jeugdlintje, Leidsch Dagblad, 22 november 2014
6. Dieren in onze stad: Zeelt-27, Witte Weekblad (Dichtbij.nl), 22 october 2014
7. Stadsvissen, Quest, oktober 2014 (Noot: bevat enkele fouten in het artikel over het Poject Vissenmonitoring in het Leids visreservaat!)
8. Onderwaterplaten sieren zoutkisten Leidse wijk, BladGroen (KNNV/IVN regio Leiden), oktober 2014.
9. Onderwaterwereld op zoutkisten, in the spotlight, Schubben en Slijm (Stichting Ravon), nieuwsbrief nr 21, september 2014
10. Zoutkisten in nieuw jasje, Leids Nieuwsblad, 10 september 2014
11. Fotoborden op zoutkisten, Witte Weekblad, 10 september 2014
12. Foto's op zoutkisten, Het op Zondag, 7 september 2014
13. De mooiste zoutkisten van Nederland, onthulling fotoborden kleurplaat door wethouder Frank de Wit, Leidsch Dagblad, 4 september 2014
14. QPhoto uit Maasdam realiseert uniek project in Leiden, Hoeksche waard exclusief, 9-12 september 2014
15. Onderwaterwereld in beeld, aankondiging onthulling fotoborden en kleurplaat, Leids Nieuwsblad, 27 augustus 2014
16. Intensieve gesprekken met zeelt 27, over o.a. het snorkelend vissenmonitoren in het kader van de fototentoonstelling en excursies gedurende Blik onder water in Leiden, Leidsch Dagblad, 9 augustus 2014
17. Onder water in Leiden, fototentoonstelling, excursies en vissenmonitoring. Schubben en Slijm, Stichting RAVON, juli 2014
18. Doen! Blik onder water in Leiden, over de fototentoonstelling op zes locaties en met veel activiteiten zoals excursies langs de kademuren (o.a. zaklampend, dus na zonsondergang), Leidsch Dagblad, 6 mei 2014
19. Vis verbindt, informatiefolder van ORG-ID, vermelding van het visreservaat op de laatste pagina.
20. 'De Amsterdamse grachten zijn schoner dan ooit tevoren', over heldere stadsgrachten met veel leven, óók in Leiden, Mens en Natuur, uitgave van IVN, april 2014 (Interview met Edo Goverse, onderzoeker bij Stichting RAVON)
21. Vissenmonitoring in Havenwijk-Zuid, Leiden. Daucallium+, maart 2014, KNNV afdeling Leiden e.o. (Verslag van het eerste jaar Project Vissenmonitoring)
22. Oude Rijn Schoon 2014, over het schoonmaken van de rivier door St. Aquarius op 22 maart 2014 a.s.; Leidsch Dagblad, 20 februari 2014
23. Gezamenlijke actie Havenwijk-Zuid; Onderwaterwereld in beeld, Witte Weekblad, 22 januari 2014 
24. Lezing Verkade over grachtvissen, AD Groene Hart, 21 januari 2014
25. Boegbeeld van het Leidse visreservaat. Over het Project Vissenmonitoring, Leidsch Dagblad (hard copy), 10 januari 2014.

2013

1. Op p.16 en 17 in Cultuurbericht van het Prins Bernhard Cultuur Fonds, najaar 2013 (auteur: Stan Verhaag) Voor alléén het tekstbestand klik hier.

2. Natuurbescherming: grote stap vooruit in project Vissenmonitoring. 'Oranjegracht in Leiden verlost van grofvuil'. Bladgroen, oktober 2013 (KNNV/IVN)
3. Vroege Vogels TV over het Project Vissenmonitoring (17 september 2013). Met dank aan Sijmen Groot voor het plaatsen! 
4. The making of Vroege Vogels TV >door Sijmen Groot
5. Onder water in Leiden door Sijmen Groot (duur: ca 8,5 minuut)
6. Filmpje over drijfvuilvissen  in de Leidse grachten met Taskforce Drijfvuilvissen, door Sijmen Groot (duur: 2,5 minuut)
7. Filmpje over opschoonactie in de Oranjegracht 16 juli 2013 (duur: 2,5 minuut). Maker: Sijmen Groot
8. Bijzondere kreeft in Oranjegracht, Witte Weekblad (Dichtbij.nl; hard copy), 24jul2013
9. Kreeft gevonden in Oranjegracht, LD (hard copy) 18jul2013
10. Donderpadden en vierwielers, een Leids tafereeltje. Schubben en Slijm, juli 2013, St. Ravon
11. Het project Vissenmonitoring wordt genoemd in Bladgroen, het tijdschrift van KNNV afdeling Leiden e.o. en van IVN regio Leiden, nummer: mei 2013.
12. Inspiratie voor het Leidse visreservaat: 'Zeereservaten succesvol: meer vis, grotere kreeften', NRC Next, 14jan2013

2012

1. Vis 3 jaar veilig in Havenwijk, Leidsch Dagblad (hard copy), 24dec2012
   Noot van de OWL-redactie: Onder water in Leiden is géén stichting!
2. Impuls voor dierenwelzijn, website gemeente Leiden, 21dec2012 
3. Visrechten bij de bond, ingezonden brief HBLO in Leidsch Dagblad (hard copy), 08dec2012
4. Visreservaat, nieuwsbrief in Schubben & Slijm nr 14 (Stichting Ravon), dec2012
5. 'Onder water in Leiden', Leids Nieuwsblad (hard copy), 28nov2012
6. Een visreservaat in de Leidse grachten, Sleutelstad (internet), 27nov2012
7. Haven krijgt reservaat voor vissen, 'kraamkamer van de stad', Leidsch Dagblad (hard copy en internet), 25nov2012.
8. Vis je mee?, Natura 5, 2012, KNNV-tijdschrift (OWL wordt genoemd in kolom 2 en 4)
9. 'Nul is erwtensoep, dan zie ik niets', Leiden Lokaal, 10sep2012
10. Zo mooi is Leiden onder water, 'Dichtbij, Groot Leiden', 06sep2012 [noot: artikel op internet gepubliceerd zonder OWL te raadplegen; bevat foutieve informatie!]
11. Snoekenjacht in Snorkelparadijs Kijfgracht, watersportbijlage 'In de boot' bij het Leidsch Dagblad, 28apr2012
12. Snorkelparadijs', Natrix (Stichting Ravon), jaargang 25, afl. 1 (februari 2012)

2011

1. Leids Grachtenonderzoek, Schubben & Slijm, St. Ravon, november 2011 
2. Onder het oppervlak, 'Voor elk wat Wil(d)s', stadsnatuurboekje Leiden deel 7, p.54-55, juni 2011
3. Natuur in de Stad, NCRV, 12dec2010 (vanaf min. 18:30)

Media over de Kijfgracht en Havenwijk

(klik hier om naar Verkademeisje.nl te gaan, waar alle genoemde artikelen zijn te downloaden)

1. 'Natuur in de stad', NCRV, televisieprogramma, vanaf ca. minuut 17 over de plantenbakken en snorkelen in de Havenwijk (12dec2010)
2. 'Meisje van Verkade', door de jonge radiomaker René van Es, inzending voor de RVU Radioprijs 2010. Over o.a. wilgenschepen, kattenklimtouwen (incl. 'pad uit de gracht') en ongewenste snuitkevers op de Kijfgracht (01aug2010)
3. Emile geeft zijn Leidse visie op de watertuinen weer op zijn site (01jun2010)
4. Tuinen te water, Leids Nieuwsblad (26mei2010)
5. Fraai om te zien en nuttig (over de watertuinen), Witte Weekblad (26mei2010)
6. Drijvende tuinen in Leidse Wateren, Leidsch Dagblad (20mei2010)
7. Drijvende tuinen in Leidse Haven, Leidsch Dagblad website (filmpje & tekst, 19mei2010)
8. Watertuintjes, Radio West (19mei2010)
9. Paddendril, Witte Weekblad (28apr2010)
10. Paddendril in de gracht: over biodiversiteit n.a.v. wilgenschepen en kattenklimtouwen in de Havenwijk, Radio-interview met René van Es van Journalistiekgoed.nl op Unity FM (25apr2010)
11. Leiden Lekker Groen: biodiversiteitsfonds keert subsidie uit aan o.a. het wilgenschepen- en floatlandplan in de Havenwijk, Stadskrant met foto (23apr2010)
12. Wijkinitiatieven 2010: diverse keren met een krantartikel in het Leids Nieuwsblad (apr2010)
13. Wilgenschepen in de Havenwijk, Stadskrant, met foto's (09apr2010)
14. Wilgenschepen, Witte Weekblad, zonder foto's (07apr2010)
15. Wijkinitiatieven 2010: de groepsfoto van Edwin Walvisch staat op de gemeentelijke affiche, folder en digitale folder ter promotie van subsidie voor Fonds Wijkinitiatieven (maart 2010)
16. Zwemmend langs wilgenschepen, Leidsch Dagblad (06apr2010)
17. Vlotjes zorgen voor meer natuur in de binnenstad, Leids Nieuwsbad (02apr2010)
18. 'Mooi stukje stoep', in het katern 'Vrij', foto van de Kijfgracht in een artikel over stoeptuinen en gevelgroen (06mar2010)
19. Een schilderachtig grachtje (over de Zuidsingel), F. Bordewijk (1884-1965)
    in de Leidse Scheurkalender (15nov2009)
20. Bijzondere buren, de Margriet, editie 40 (25sep2009)
21. een levende tuin, Leids Nieuwsblad (14aug2009)
    Kleine Stadslongen, de Telegraaf (01jul2009)
22. Biodiversiteit voor en door burgers, provinciaal rapport (april 2009)
    Tuinier in eigen stad (over de Leidse Zaaidagen), Leids Nieuwsblad (15apr2009)
23. Lente op de Kijfgracht, Witte Weekblad (22apr2009)
24. De Kijfgracht, dat is echt het paradijs (Cora Koning over haar boekje Gevelgroen en Stoeptuinen), Leidsch Dagblad (08apr2009)
25. Groen visioen, Leids Nieuwsblad (27feb2009)
26. Onkruidconvenant leidt tot jonge lantaarnpaaltjes, Leids Nieuwsblad (27aug2008)
27. Red de vuilnisbak! Het op Zondag (17sep2006)
28. Kijfgracht 'Snoezig', Witte Weekblad (week 35, 2004)